700 yıllık ‘Kanlı Pelit‘ efsanelerle yaşıyor

AKSARAY – Aksaray‘da geçmişte darağacı olarak kullanıldığı sav edilen ve “Kanlı Pelit” olarak bilinen 700 yıllık meşe ağacı, yüzlerce yıl geçmesine karşın hala efsanelerle yaşıyor.

Bahçeli Mahallesi’nde Ervah Kabristanlığı’nın girişinde bulunan 7 asırlık meşe ağacı çeşitli efsanelerle anılıyor. ‘Kanlı Pelit‘ ile ilgili küçük çocukların korkutularak ziyanlı şeylerden uzaklaşmasını sağlamak ismine aileleri tarafından “Ağaca çıkanlar hasta olup ölüyor” denilirken, ağacı kesmek isteyenlerin veba üzere hastalıklara yakalanıp öldüğü üzere çeşitli efsaneler anlatılıyor. Ağacın yanında yer alan bilgi tabelasında ise şu bilgiler yer alıyor:

“700 yılı geride bırakmış olan bu meşe ağacını kimin diktiği bilinmemektedir. Evvelden çabucak ağacın altında Danişmendli hükümdarı Melih Nizameddin Yağıbasan’ın oğlu Muzafferüddin Melik Mahmud Gazi’nin kabri şerifleri bulunmaktaydı. Muzafferüddin Melik Mahmud Gazi, 1210 yılında Selçukluların Aksaray buyrukluğunu yapmıştır ve Melik hazretleri 700 yıl evvel Aksaray’da vefat etmiştir. Bu sebeple bu ağacın Muzafferüddin Melik Mahmud Gazi’nin vefatı ile birlikte başucuna dikildiği iddia ediliyor. Ağacın Kanlı Pelit olarak isimlendirilmesi: Bu mevzu hakkında halk ortasında anlatılan efsaneleşmiş birçok kıssa vardır. Lakin doğdu olan şudur: Ağaç, vaktiyle darağacı olarak kullanılmıştır. İşte darağacı olma vazifesini üstlenmiş olan bu ağaca halk, Kanlı Pelit ismini vermiştir. Tüm bunlara ilaveten Kanlı Pelit, Aksaray’da kanlı Moğol baskınını görmüş tek canlı şahidimizdir.”

Kanlı Pelit’in geçmişteki araştırmalarla darağacı olduğunun kanıtlandığını söyleyen Tarihçi Muharrir Mustafa Fırat Gül, “Kanlı Pelit hakkında halkın söylediği pek çok efsane var. Neden isimlendirildiği noktasında birbirine benzemekle birlikte işin açığı o denli değildir. 700 küsur yıllık bu ağacın aslında Osmanlı periyodunda darağacı olarak kullanıldığını düşünmekteyiz. Zira bu büyük ağaç hem kolları da budakları da güçlü hem de merkezi bir noktada, düşünün tarihi bir mezarlığın girişindedir” dedi.

60 yıldır tıpkı mahallede ikamet eden ve Kanlı Pelit’i bir efsane ile tanıyan 66 yaşındaki Fikret Ayalp ise, “60 yıldır bu mahalledeyim. Bunun altından kanal geçerdi. Biz çocukken bunun altında yıkanırdık. Bir de duvar vardı. Duvarla korunuyordu bu daha evvel, önünde set vardı. Ağaçlar kuruya kuruya küçüldü. Bu daha genişti. En son da bu hali aldı. 700 yıllık bir ağaç” diye konuştu.