İngiliz yayın kuruluşu BBC, 2023 yılında ilham veren 100 bayan listesini açıkladı. Listede göğüs kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir “elektronik sütyen” icat eden, Türk bilim insanı Prof. Dr. Canan Dağdeviren de bulunuyor.

CANAN DAĞDEVİREN KİMDİR?

1985 yılında İstanbul’da doğdu, aslen Sivaslıdır. Birinci ve orta eğitimini Kocaeli’de tamamladı. 2007’de Hacettepe Üniversitesi Fizik Mühendisliği kısmından mezun oldu. Sabancı Üniversitesi Materyal Bilimi ve Mühendisliği programındaki yüksek lisans eğitimini 2009’da tamamladı. Tıpkı yıl Fulbright bursu kazanarak UIUC’da Gereç Bilimi ve Mühendisliği kısmında doktora eğitimine başladı. Bu süreçte esnek ve katlanabilir, deri üstüne yapıştırılabilir yahut giyilebilir elektronik aletler üzerine çalışmalar yaptı Doktora derecesini Aralık 2014’te aldı. Medikal teknoloji alanında çalışarak pilsiz çalışan giyilebilir bir kalp çipi (PZT MEH) ve cilt kanserini teşhis eden bir aygıt geliştirdi. Forbes’in 30 Yaş Altı Bilim İnsanı listesinde de yer aldı.

Kendisi bilime olan merakında iki dönüm noktası olduğunu belirtmektedir. Bunlardan birincisi babasının kendisine Marie Curie hakkında ikram ettiği bir kitap, ikincisi ise Erdal İnönü’den şahsen aldığı Anılar ve Fikirler isimli yapıttır. Bilhassa Erdal İnönü ile tanışmasının lisedeki alan seçiminde tesirli olduğunu tabir etmiştir. Ayrıyeten motivasyonunun düşük olduğu vakitlerde Mustafa Kemal Atatürk’ten ilham aldığını da bir demecinde açıklamıştır.

CANAN DAĞDEVİREN BBC LİSTESİNE NEDEN GİRDİ?

ABD’deki Massachusetts Institute of Technology’de (MIT) doçent olan Canan Dağdeviren kısa bir mühlet evvel göğüs kanserinin ultrasonla erken teşhisi için giyilebilir ‘elektronik sütyen’ icat etti.

Düzenli kanser taraması yaptırmasına karşın 49 yaşında geç evre göğüs kanseri teşhisi konan ve altı ay sonra hayatını kaybeden teyzesinden esinlendi.

Dağdeviren, teyzesinin başucunda, sütyen içine yerleştirilebilecek ve yüksek göğüs kanseri riski taşıyan bireylerin daha sık taranmasını sağlayacak bir teşhis aygıtının kaba şemasını çizdi. Bu teknoloji potansiyel olarak milyonlarca hayat kurtarabilir.