Haber: ŞEYMA PAŞAYİĞİT / Kamera: AZİZ METİN

TBMM Plan ve Bütçe Komitesi’nde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın sunduğu 880 milyar 474 milyon 775 bin liralık ek bütçe teklifinin görüşmeleri başladı. CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye “Marmaris yanıyor. 40 milyar kur muhafazalı mevduata para ayrılıyor, ancak yangın uçağı için para ayrılmıyor, Sayın Bakan” yansısını gösterdi. Bakan Nebati ise sunumunda, “39 helikopter varken, bugün 55 tane helikopterimiz var. 3 uçak iken 20 oldu, 4 İHA varken 8 oldu. Yangınla çaba ile ilgili bütçesi ise 4 milyar TL’dir” karşılığını verdi. Görüşmeler sırasında muhalefet milletvekilleri, rakamsal büyüklük ve kalemlerdeki oran farklılıkları nedeniyle ek bütçe yerine ‘ikinci bütçe’ sunulmasını istedi. CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, “Bu bütçe yapma gereği iktidarın yanlışlarından doğdu” eleştirisi yaptı. HDP Eş Genel Lider Yardımcısı Garo Paylan ise  “Gözlerinizdeki ışıltı bankaları aydınlattı” kelamlarıyla Bakan Nebati’ye seslendi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla geçen pazartesi TBMM Başkanlığı’na sunulan 2022 yılı bütçe kanununda değişiklik yapılmasına ait kanun teklif ile bütçeye 880 milyar 474 milyon 775 bin lira ödenek eklenmesi öngörüldü.

Kanun teklifinde, “cumhurbaşkanı ödeneği” ekonomik kodlu tertibe başlangıç ödeneğinin yüzde 20,2’si oranında ek ödenek eklendi. Bunun, yılın ikinci altı ayının bütçesine eklenmesi öngörüldüğü için Cumhurbaşkanı maaşının yüzde 40,4 oranında artacağı öngörüldü.

Diyanet İşleri Başkanlığı bütçesine 554 milyon 13 bin TL, Bağlantı Başkanlığı’nın bütçesine de 87 milyon TL ödenek eklenmesi öngörüldü. Türkiye Uzay Ajansı’nın bütçesine de 800 milyon TL ek ödeneğin Ulusal Uzay Programı 1. Safhası için ayrılacağı belirtildi. Petrol ve doğalgaz eserlerinden 47 milyar 207 milyon 952 bin TL ek vergi geliri elde edileceği, motorlu taşıt araçları için tahsil edilen ÖTV gelirinin 70 milyar 285 milyon 902 bin TL artacağı, alkollü içkilerden alınacak ÖTV’nin 11 milyar 845 milyon 646 bin TL, tütün mamullerinden alınacak ÖTV’nin ise 16 milyar 974 milyon 821 bin TL artacağı kestirimi yapıldı.

Ek bütçe kanun teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda görüşüldü. CHP İstanbul Milletvekili Emine Gülizar Emecan, CHP Muğla Milletvekili Süleyman Girgin, CHP Antalya Milletvekili Cavit Arı; kurul çalışmalarına başlanmadan evvel üzerinde; “Kur müdafaaya para var yangın uçağına yok”, “Dar gelirliyi ezen, yandaşı seven bütçe”, “Bütçenin özeti: Durmak yok yolmaya devam” tabirlerinin yazılı olduğu dövizler açtı.

Girgin, burada “İktidar 1 trilyon 80 milyar lira ek bütçe getiriyor. Ancak ek bütçenin içerisinde Orman Genel Müdürlüğü için kör 5 kuruş bile ayrılmamış. Muğla yanıyor, Marmaris yanıyor. 40 saattir Marmaris yanıyor. Gece görüşlü helikopterler Temmuz’un 2’sinde gelecekmiş. Temmuz’un 2’sine kadar Marmaris’in yanmasını daima birlikte seyredecek miyiz? Kur muhafazalı mevduat için 40 milyar bütçe ayıran iktidar; uçaklar için, helikopter için beş kuruş para ayırmıyor” dedi.

Emecan, “Halktan toplanan vergilerle oluşturulan bu bütçe, tekrar fakir halktan, esnaftan, çalışandan, işçiden toplanıp; maalesef sermayeye ve yandaşa aktarılıyor” dedi.

Arı, “Halk yanmaya devam edecek. Geçen yıl orman yangınlarında başta Manavgat’ta 1350 konut, 750 ahır; orman alanları ve tarım alanları yanmıştı. Orman yangınlarına gerekli ödenek yok. Kur muhafazalı mevduata, kamu özel i şbirliklerine ödenek var. Bu da halkın bir kere daha yanması, vergi yükü altında ezilmesi demektir” dedi.

Girgin ayrıyeten, “İktidarı tekrar uyarıyoruz. Çalışanın, işçinin, emeklinin, esnafın cebini yaktınız; ormanları da yakıyorsunuz ve seyrediyorsunuz. Bakan açıklama yapıyor” dedi. AKP İzmir Milletvekili Yaşar Kırkpınar, CHP milletvekillerine yönelik olarak “Şov yapıyorsunuz” dedi. AKP milletvekilleri ile CHP milletvekilleri ortasında tartışma çıktı. CHP’li Girgin, “Bir sene geçti, 11 ayda bir önlem almaz mı insan?” dedi.

Daha sonra komite salonuna Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati geldi. Nebati, milletvekillerinin elini sıkarken, CHP’li Girgin “Sayın Bakan Marmaris yanıyor. 40 milyar kur muhafazalı mevduata para ayrılıyor, fakat yangın uçağı için para ayrılmıyor, Sayın Bakan” dedi.

Muhalefet milletvekilleri, ek bütçe teklifinin rakamsal büyüklüğü nedeniyle ek bütçe yerine ‘ikinci bütçe’ olarak sunulmasını istedi. Milletvekilleri, bütçe kalemlerinde tıpkı oranda artış olmadığı için bütçe tercihlerinin değiştiğini, bu yüzden tek tek görüşülmesi gerektiğini belirtti.

CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, şunları söyledi:

“2004’ten bu yana ek bütçe yapılmamış. 18 yıldan beri ek bütçe yapılmamış. Sayın Lider, bizi olağan bir kanun görüşmesi yapar üzere topladı. Bu tarza nazaran yapacağız. Biz nerede yazıyor, hangi mevzuatta var da bu metoda nazaran toplanıyoruz. Şayet bu bir kanun teklifi ise bir milletvekili tarafından verilmesi gerekiyor. Artık bu ne bütçe oldu ne kanun oldu. Ne anayasada ne iç tüzükte bununla ilgili tek bir karar yok. Tek bir karar olmaz mı ek bütçe ile ilgili? Bundan evvel var mı? 2018 değişikliği ile birlikte, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile birlikte ortadan kalktı. Burada aşağı üst yeni bir bütçe yapıyoruz. Daha altı ay dolmadan, Türkiye Cumhuriyeti’nin bütçesini, devlet bütçesini biz yeniliyoruz. Bunun tarzı bu türlü mi olur? Şurada TBMM olarak irade gösterdik, ek bütçeyi geçirmedik, ne olacaktır? Ek bütçe aslında, altı ay dolmadı, eskisi kadar bir bütçe daha geldi. Çıkmazsa ne olacak? Türkiye bütçesiz mi kalacak. Bunlar çok değerli boşluklar.”

BAKAN NEBATİ: REFAH ARTIŞINDAN TÜM BÖLÜMLERİN FAYDALANMASINI ÖNEMSİYORUZ

Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ekonomik kahırların global olduğunu lakin Türkiye’nin güçlü iktisatla büyüdüğünü vurgulayan bir sunum yaptı.

Bakan Nebati, “2021 yılının sonuna yanlışsız yeni riskler ortaya çıkmıştır. Global alanda süratle yükselen enflasyon, tedarik zincirindeki bozulmalar, emtia fiyatlarında değişiklikler ve Rusya-Ukrayna Savaşı değişikliklere yol açmıştır… Rekor sayılabilecek oranda büyüme kaydettiğimiz 2021 yılında, ülkemiz istikrarlı bir görünüm seyretmiştir. Bugün Türkiye 228 ülke ve bölgeye ihracat yapan güçlü iktisadı olan bir ülkedir. Büyümenin kapsayıcı olmasını çok önemsiyoruz. Ülkemizin refah artışından tüm bölümlerin faydalanmasını önemsiyoruz” diye konuştu.

Nebati, “Azalan dış finansman muhtaçlığı ile birlikte enflasyon üzerindeki kur baskılarının düşeceğini öngörüyoruz. Fiyat artışları ile ilgili gerekli adımları atıyoruz. Biz 2022 bütçesini hazırlarken, varil başına petrol fiyatını ortalama 68 dolar hesaplarken bugün petrol fiyatları 110 dolara ulaşmıştır. Bu gelişme Türkiye’nin güç faturasına 2022 yılı için 50 milyar dolar ek yük getirmektedir” tabirlerini kullandı.

Nebati, milletvekillerinin yangınla çaba ile ilgili tenkitlerine ise “39 helikopter varken, bugün 55 tane helikopterimiz var. 3 uçak iken 20 oldu, 4 İHA varken 8 oldu. 13 bin istekli varken 105 bin kişi oldu. Havadaki su kapasitemiz 2002’de 85 ton, geçen yıl 154 ton, 2022’de yani şu anda ise 302 tona çıkmış durumda. Yangınla çaba ile ilgili bütçesi ise 4 milyar TL’dir” karşılığını verdi.

Nureddin Nebati, Almanya, Güney Kore, Japonya, Finlandiya’nın da ortasında olduğu ülkelerin yıl içinde ek bütçeye gittiğini söyledi.

KUŞOĞLU: VATANDAŞ BU KADAR EZİLMİŞ İSE SİZİN ÖNLEM ALMANIZ LAZIM

CHP Genel Lider Yardımcısı Bülent Kuşoğlu, “Meblağ çok büyük. Birinci altı aylık bütçeyi bitirdik, ikinci altı aylık bütçeyi yapıyoruz. Bu kadar değerli bahis. Daha teferruatlı bilgi vermenizi beklerdik. Neden bütçe yapma gereği doğdu? Bu bütçe yapma gereği iktidarın yanlışlarından doğdu. Bu bütçeyi yapma gereği doğmazdı. Öteki ülkelerde de var lakin bu türlü bir bütçe değil. Trilyonluk bütçelerden bahsediyoruz lakin satın alma gücü olarak baktığımızda düzgün bütçeler değil. Emekli ve ücretlilerin maaşlarına neler yapılmış, bunun sunumunu beklerdim. Bu türlü olağandışı bir bütçe yapma gereği doğmuş ve vatandaş bu kadar ezilmiş ise sizin önlem almanız lazımdı” dedi.

PAYLAN: BU SİSTEMDEN İŞVERENLER KAZANIYOR, DAR GELİRLİLER KAYBEDİYOR

TBMM Plan ve Bütçe Komitesi HDP Sözcüsü Garo Paylan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Türkiye’yi şirket üzere yönetmek istiyorum” kelamlarını anımsatarak “Öyle de yaptı. Şirketler, emeği sömürme, doğayı sömürme ve karını maksimize etmek eğilimindedir. Şu sunumuzda vicdandan rastgele bir damla görmedim. Ne emekçi ne çiftçi ne emekli ne dar gelirli dediniz. Kimi büyüttünüz? Bu sistemden işverenler kazanıyor, dar gelirliler kaybediyor. Gözlerinizdeki ışıltı bankaları aydınlattı. Bankalar çok keyifli, faiz lobisi çok keyifli. İhya ettiniz ihya” dedi.