HIV ve AIDS hakkında yayımlanan istatistiklerin bir ortada incelenebilmesi ve otoriteler tarafından açıklanan bilgilerin tanımlayıcı tahlilinin yapılması amacıyla yola çıkan Türkiye merkezli, Estonya ve Tunus’ta ofisleri olan ECONiX Araştırma, Akılcı İlaç Derneği’nin bilimsel takviyeleriyle hazırlanan Türkiye ve dünyada AIDS’e ait son güncellemeleri içeren raporunu paylaştı. Raporda 2021’de dünya genelinde 38,4 milyon insanın HIV ile yaşadığı belirtilirken, tedavi olan şahısların yüzde 92’sinin viral olarak baskılanmasının, tedavinin aktifliğini gösterdiğine dikkat çekildi.

Konuyla ilgili değerlendirmelerini paylaşan Akılcı İlaç Derneği Lideri Prof. Dr. İsmail Balık, “Birleşmiş Milletler’in bilgileri, AIDS’e bağlı ölümlerin 2004’teki doruğundan bu yana yüzde 68, 2010’dan bu yana ise yüzde 52 azaldığını gösteriyor. Antiretroviral (ART) tedavi kapsamında 2000-2021 yılları ortasında 18,6 milyon hayat kurtarıldığı görülüyor. Tedavilerin aktifliği bu kadar açıkken, virüse karşı farkındalığın artması ehemmiyet arz ediyor” dedi.

ARAŞTIRMANIN ÖNE ÇIKAN SONUÇLARI

Pandemi periyodunda, 2020 ve 2021 yıllarında yeni hadise sayısında düşüş yaşandığına dikkat çeken ECONiX Araştırma İdare Grubu Üyesi Dr. Güvenç Koçkaya ise “2021’de toplam 3 bin 002 olan yeni HIV ve AIDS hadiselerinin pandeminin tesirinin geçmesiyle tekrardan artış trendine gireceğini ve 2030’a kadar HIV/AIDS hasta sayısının yüzde 113,09 civarında artarak 74 bin 227 olabileceğini söylemek mümkün. 1985’ten 2022’ye kadar Türkiye’de HIV/AIDS’e bağlı mevt sayısı toplamda 598 olarak kaydedilmişti. Tahminleme sonuçları, 2030 yılında HIV/AIDS’e bağlı yıllık mevt sayısının 100’e, toplam mevt sayısının bin 256’ya ulaşabileceğini öngörüyor. Öte yandan literatür datalarından yola çıkarak ARKA tedavi hedefiyle yapılan harcamalarını da kapsayan toplam sıhhat kaynağı kullanım maliyetlerinin 2030 yılında bugünkü maliyetlerin 14,7 katına çıkarak 15,4 milyar TL olabileceğini öngörüyoruz. Önleyici önlemlerin daha çok konuşulması, hastalığa karşı farkındalığın kitlesel seviyede artması bu manada önemli” tabirlerini kullandı.

“ÖNLEME PROGRAMLARININ FİNANSMANINDA BÜYÜK BOŞLUKLAR VAR”

BM öngörülerinin 2025’te global bir halk sıhhati tehdidi olan AIDS’i sona erdirmek maksadıyla düşük ve orta gelirli ülkelerde AIDS müdahalesi için 29 milyar dolara muhtaçlık duyulacağını gösterdiğini belirten Dr. Koçkaya, değerlendirmelerini şu sözlerle sonlandırdı:

“HIV’i önlemeye yönelik bağış taahhütleri son yıllarda iyileşse de ülke gelir kümeleri ortasında HIV tedbire programlarının finansmanında büyük boşluklar varlığını sürdürüyor. 86 düşük ve orta gelirli ülke tarafından bildirilen datalar, 2021’de toplam HIV harcamalarının ortalama yüzde 8’inin tedbire programlarına ayrıldığını gösteriyor. Bu hissenin 2025’e kadar yüzde 33’e çıkması gerekiyor. Literatüre katkıda bulunacağını düşüneceğimiz araştırmalarımızla tüm dünyayı etkileyen hastalıklara karşı farkındalığa katkıda bulunmayı amaçlıyoruz. Bu üzere raporlarımızla sıhhat pazarına ait kapsamlı içgörüler sunmaya devam edeceğiz.”