Rusya’nın Ukrayna’ya taarruza geçmesiyle başlayan savaşın birinci günleriydi: Ukraynalıların büyük kısmı, Kiev’de yaşayan yabancılarınsa çabucak hemen tamamı Kiev’den atılırken ben, habercilik hırsıyla Kiev’de kalmıştım. Rus topçusunun giderek yaklaşması bir sıkıntı, o esnada gazeteci olduğuma ait dokümanların bana vaktinde ulaştırılamamış olması farklı bir kaygıydı. Tam bu düşünceli günlerde Kiev’i terketmiş bir Türk ahbabım, bana telefon açmış, bin türlü kasvetin ortasındaki benden, savaşla ilgili tahlil istiyordu. Ben, her şeye karşın hududumu koruyup ona Putin’in ve Zelenski’nin nerelerde yanılgı yaptığını söylerken birden “Zelenski mi? Zelenski kusur yapmaz! Ukrayna bu savaşı kazanacak!” diye sloganvari bağırmaya başladı. Ben gazeteciyim ya, benim telefonum dinleniyor olabilir diye benim üzerimden Ukrayna idaresine sadakat gösterisi yapmak istemişti herhalde. Meğer ki, Ukrayna’daki siyasi kültür çok farklı. Ukraynalılar, konuşmalarına “Allah Zelenski’ye zeval vermesin” diye başlamaz. Eleştirilemez hiç kimse yoktur. Evet, devlet geleneği konusunda katetmeleri gereken çok yol olabilir. Kimi vakit da yanlış tercihler yapıyor olabilirler. Lakin siyasi bahislerde, esnek insanlardır. Ukrayna’daki bu siyasi ortam da hiçbir başkanın uzun müddet diktatörce davranmasına imkân vermez.

ZELENSKİ’YE TENKİTLER

Savaşla birlikte toplumun büyük kısmı, Zelenski’nin etrafında kenetlenmiş ve savaşta ülkenin önderini eleştirmenin yanlışsız olmadığını düşünmüştü. Lakin bu hava dağılmaya başladı. Bir taraftan Batı basınında da daima kelamı edilen formda Ukrayna Savunma Bakanlığı’nda yolsuzluk haberlerinin ortaya çıkması, başka taraftan savaşın getirdiği ağır sonuçlar, Zelenski’ye takviyenin sarsılmasına neden oldu. Dış siyaset açısından baktığımızdaysa Batı basınında Zelenski’nin giderek daha sert formda eleştirildiğini ve iç siyasetteki rakiplerinin yahut ona rakip olabilecek şahısların Batılı yayın organlarında konuştuğunu; orada adeta parlatıldığını görüyoruz. Dünya eski ağır siklet boks şampiyonu, şimdiki Kiev Belediye Lideri Vitali Kliçko, bunlardan biri. Kliçko, bir Batılı yayın organına Ukrayna Başkomutanı Zalujni’nin geçen ay Economist’e verdiği demeçte Ukrayna karşı taarruzunun başarılı olamadığı biçimindeki değerlendirmesine katıldığını söyledi. Kliçko, “Halkınıza ve yabancı ortaklarınıza bir müddet palavra söyleyebilirsiniz ancak daima palavra söyleyemezsiniz” dedi. Kliçko’nun evvelden beri amacında devlet başkanlığı vardı. Ukrayna’nın batısındaki kentlerin panolardaki Kliçko’nun uzunluk boy ilanlarına, Batı Ukrayna gazetelerinde Kliçko’ya yapılan güzellemelere bakınca onun belediye başkanlığından fazla büyük siyasete oynadığı aşikâr oluyor. Zelenski’nin iç siyasetteki rakiplerinin Batı basınında giderek daha geniş yer bulması da bilhassa ABD’nin Zelenski idaresine giderek soğuduğunun bir göstergesi olarak kıymetlendirilebilir. Bir beklentimi tekrarlar edeyim: Önümüzdeki aylar Ukrayna’da değişik gelişmelere hamile olabilir.

---

Not: Ukrayna’daki savaş konusunda evvelki gün konuşma yaptığım Atatürkçü Fikir Derneği Kadıköy Şubesi’ne ve aktifliğe ilgiyle katılanlara samimiyetle teşekkür ederim.

[email protected]