Otomotiv Sanayii Dernegˆi (OSD), 2023 yılına ait bilgileri açıkladı. 2022 yılına nazaran ana sanayi üretimi yüzde 9 artışla 1 milyon 468 bin 393 adet olarak gerçekleşti. Bir evvelki yıla nazaran araba üretimi yüzde 18 artış sağlayarak 952 bin 667 adede ulaştı. Traktör üretimiyle birlikte toplam üretim ise 1 milyon 525 bin 963 adede yükseldi. 2023 yılında ticari araç kümesinde, üretim yüzde 5, hafif ticari araç kümesinde ise yüzde 7 azalırken ağır ticari araç kümesinde yüzde 16 arttı. 2022 yılına nazaran ticari araç pazarı yüzde 35, ağır ticari araç pazarı yüzde 17, hafif ticari araç pazarı ise yüzde 39 büyüdü. 2023’te toplam otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 5 oranında artarken araba ihracatındaki artış yüzde 16 olarak gerçekleşti. Bu periyotta, toplam ihracat 1 milyon 18 bin 247 adet, araba ihracatı ise 663 bin 90 adet seviyesinde oldu. 2023’te toplam pazar, 2022’ye nazaran yüzde 55 artarak 1 milyon 283 bin 952 adetlik tarihi rekorla kapandı. Ayrıyeten, araba pazarı da yüzde 63’lük artış sağladı ve 967 bin 341 adede ulaştı. Bu periyotta, otomotiv endüstrisinin kapasite kullanım oranı yüzde 74 olarak gerçekleşti.

Türkiye İhracatçılar Meclisi datalarına nazaran, toplam otomotiv endüstrisi ihracatı, 2023’ün 12 aylık devrinde yüzde 16 ile sektörel ihracat sıralamasında tepedeki yerini korudu. Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) datalarına nazaran 2023 yılında toplam otomotiv ihracatı, 2022 yılının birebir devrine nazaran yüzde 13 artarak 35.7 milyar dolar oldu. Avro bazında ise yüzde 10 artarak 33 milyar Avro olarak gerçekleşti. OSD Lideri Cengiz Eroldu, ihracat konusunda otomotivin katma kıymet açısından çok değerli olduğunu, “2022 yılında 10.2 dolar olan kilogram kıymetimiz 2023 yılında 11.2 dolara yükseldi, ki Türkiye’nin toplam ihracatının 1.57 dolar kilo olduğunu düşünürsek otomotiv endüstrisinin yarattığı katma bedel açısından bu da olağan çok kıymetli bir fark” kelamlarıyla söz etti.

YATIRIMLAR HIZLANDI

Eroldu, 2023 yılında 1 milyar 340 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirildiğini, böylelikle otomotiv dalının 10 yılda 10 milyar dolarlık yatırım yaptığını açıkladı. Otomotiv Sanayi Derneği’ne üye olmayan üreticilerle birlikte toplam üretim kapasitesinin 2.3 milyon düzeyine geldiğini söyleyen Eroldu, 2023 yılında 2022’ye nazaran yüzde 6’lık bir artışla 60 binin üzerinde direkt istihdamın sağlandığına dikkat çekti.

Üretimle ilgili gelişmeleri aktaran Eroldu, “Otomotiv endüstrinin ana firmalarının üretimine baktığımız vakit da pandemi öncesi düzeylere geldiğimizi görüyoruz. Yılı 1 milyon 500 bine yakın bir düzeyde kapatma muvaffakiyetini da gösterdik. En son 2018 yılında, pandemi öncesinde, 1 milyon 550 binlik sayı vardı, en yüksek de 2017 yılında 1 milyon 696 binlik toplam üretim adedi olmuştu” dedi.

Bütün olumlu gelişmelere karşılık iç pazarda yerli araç hissesinin azalmasının önemli bir olumsuzluk olduğunun altını çizen Eroldu, “2023 yılında sahiden son derece başarılı sonuçlara imza attık. Toplam üretim yüzde 9 artış göstererek 1 milyon 468 bine, kapasite kullanımı 4 puan artarak yüzde 70’ten yüzde 74’e, ihracat adedi yüzde 5 artarak 970 binden 1 milyon 108 bine, ihracat meblağımız da yüzde 13 artarak 31.5 milyar dolardan 35.7 milyar dolara, iç pazar da yüzde 55 artarak 827 binden 1 milyon 283 bin 952 adede yükseldi. Bu iki sayı da otomotiv endüstrinin 2023 yılında elde ettiği rekorlar. Bir tanesi ihracat fiyatı oburu de iç pazarın büyüklüğü. Birinci sefer Türkiye’de bu sayılara 2023 yılında ulaşıldı. Burada bizim açımızdan makûs giden mevzu iç pazarda yerli hissesinin azalması, yüzde 45’ten yüzde 37’ye maalesef gerileyen bir yerli hissemiz var. Bunun da yüklü olarak hafif araçlarda olduğunu görüyoruz. Arabada yüzde 39’dan yüzde 32’ye, hafif ticari araçlarda da yüzde 59’dan yüzde 46’ya bir gerileme var. Burada bilhassa araba tarafı çok daha değerli zira hafif ticari araçlardaki gerilemenin sebepleri var, onları biliyoruz. Onlarla ilgili de yapılan yeni yatırımlar var. Hasebiyle hafif ticari araçlarda tekrar eski pozisyonumuza dönmemiz mümkün fakat araba için başka bir kısım açmamız lazım dedi.

ÇİN TEHDİDİ

Küresel gündemin en kıymetli bahislerinden birinin Çin’in son yıllardaki atak ticari siyaseti olduğunu söyleyen Eroldu, bunun otomotive çok boyutta tesirleri olduğunu belirtti. Çin’in Türkiye açısından yarattığı ticari tehdide yönelik olarak ise “Türkiye açısından baktığımız vakit, Çin aslında otomotiv sanayi dışında, ticaret istikrarı açısından da bir sorun. 2023’ün 11 ayında biz Çin’den 41.7 milyar dolar ithalat yaparken sadece 3 milyar dolarlık ihracatımız var. Çok büyük bir açık var ve bu gitgide de büyüyor. Türkiye’nin Çin ile olan ticaret açığı 2019’da 16 milyar dolarken şu anda 2023’ün 11 ayında 38 milyar dolara gelmiş. Bu demek ki yılı da 42-43 milyar dolarlık bir dış ticaret açığı ile kapatacağız. Bu sürdürülebilir bir şey değil” açıklamasını yaptı.

Taşıt araçlarının fiyatlarına enflasyon ve kur artışlarının yansımaya devam edeceğini söyleyen Eroldu, aylık yüzde 3-4 temposunda yerleşmiş bir enflasyon olduğunu, mümkün kur artışlarının da fiyatları artıracağını, bunun kaçınılmaz olduğunu söyledi.