Kastettiğim şuydu: Rusya ile Ukrayna ortasında sürtüşmenin artması durumunda ABD ve İngiltere, bundan yararlanarak Ukrayna’ya yardım vesilesiyle Karadeniz ve Doğu Avrupa’da varlıklarını büyütmeye çalışacak. Bunun için de boğazları kullanmaya çalışacak. Boğazları Türkiye’nin egemenliğine bırakan Montrö Antlaşması’nın değiştirilmesi yahut sulandırılması için Türkiye’ye baskılarını arttıracak. ABD’nin Karadeniz’deki yakın müttefikleri Bulgaristan ve Romanya da, bu bahiste ABD’ye takviye verecek.

Öte yandan bu türlü bir savaşı Rusya’nın kazanması ve Moskova’nın Karadeniz’deki varlığını arttırması da Türkiye için olumsuz bir durum. Çünkü Rusya, Karadeniz’de kendisini çok güçlü hissedince bu sefer, Montrö’deki sınırlamalardan kurtulma isteği Moskova’dan gelecektir. Hakikaten tarih, Rusya’nın batı istikametinde güçlendikten sonra Türkiye’ye yönelik baskılarını arttırdığı örneklerle dolu (Sovyetler’in Berlin’i aldıktan sonra bize Kars-Ardahan ve boğazlar konusunda talepte bulunmalarında olduğu gibi).

ABD BASKISI AÇIK

Son günlerde Cumhuriyet’ten Çağdaş Bayraktar’ın, DW Türkçe’den de Paha Akal’ın haber-analiz ve röportajları; ABD ve onun bölgedeki müttefiklerinin Türkiye’ye yönelik mevcut ve mümkün baskılarını lisana getiriyor. Akal’ın yazısında, Biden idaresinin Karadeniz’e verdiği ehemmiyeti görüyoruz.

Dolayısıyla, bölgede istikrarın yine sağlanması ve savaşın yakın müddette sona ermesi, bizim için hayati derecede değerli.

‘ORDUNUN MORALİ KIRILMADI’

Peki alandaki durum ne? Ekimden beridir savaşta inisiyatif Rusya’nın eline geçmişti. Ancak son haftalarda, Rusya’nın ilerlemesinin de durduğunu, iki tarafın da değerli ilerleme kaydedemediğini görüyoruz.

Rus askeri uzmanlar bunu dört nedene bağlıyor: 1- İHA’ların savaşta kullanılması, bir noktaya kalabalık kuvvetleri yığmayı zorlaştırıyor. 2- Ukraynalılar, mevzilerini tahkim etmiş ve bunları tünellerle bağlamış durumda. 3- Hava koşulları ilerlemeyi zorlaştırıyor. 4- Ukrayna ordusunun morali “henüz, kırılabilmiş değil.”

BELİRSİZLİK HÂKİM

Ancak Ukrayna açısından bakıldığında da durum parlak değil. Bugünlerde hükümet yeni bir seferberlik yasasını kabul edip 500 bin kişiyi daha silah altına almaya hazırlanıyor. Ama kimi askere alabilecekleri belirli değil. Çok sayıda erkek ülkeden kaçmış. Zelenski’nin Baltık ülkeleri ziyaretinde buralardaki Ukraynalı erkek vatandaşları Ukrayna’ya göndertme teşebbüsü sonuçsuz kaldı. Bir Ukraynalı asker, “Mevzilerdeki Ukraynalı asker yaş ortalaması, 47-48 civarında ve pek çok asker kalp krizinden ölüyor. Bunlarla nasıl taarruz edeceğiz” diyor. Batı’dan gelen yardımlarsa İngiltere’nin etkin dayanağına karşın giderek azalıyor. O nedenle savaşın geleceği, her iki tarafta da belirsizliğini koruyor.

[email protected]