6 Şubat 2023 yılında yaşanan ve 11 vilayette yıkıma neden olan Kahramanmaraş merkezli zelzeleler, depremzede birçok vatandaşı ruhsal olarak da derinden etkiledi. Zelzeleye Hatay’ın Antakya ilçesindeki meskeninde yakalanan Uzman Psikolog Gizem Yılmaz, zelzelesi yaşayan birtakım insanların sarsıntı olmamış üzere yaşadığını ve durumun dissosiyatif belirtiler olduğunu tabir etti.

Yılmaz, sarsıntısı yaşayan insanların yanında olmanın ve güvenlik muhtaçlığının yanı sıra temel gereksinimlerinin karşılanmasının birincil vazife olduğunu söyleyerek, depremzede bireylerde suçluluk hissi, öfke ve donma üzere sorunların olması durumunda profesyonel olarak takviye alınması gerektiğini belirtti.

“BU ACI GERÇEKLE YÜZLEŞİP DEVAM ETMEK DURUMUNDAYIZ”

Yılmaz, depremzedelerin bu acı gerçekle yüzleşip devam etmek durumunda olduklarını söz ederek, “Depremin boyutu kestirim ettiğimizden daha fazla. Zelzele felaketinin yaşandığı 6 Şubat tarihinde Hatay’ın Antakya ilçesinde bulunuyordum. Yaşanan felaketi birincil olarak yaşayanlardan birisiyim. Bunu yaşamak bana kitap bilgisinin hayat bilgisiyle paralel ilerlemediğini gösterdi. Felaketin boyutu hiçbir literatür taramasında göremeyeceğimiz bir boyuttaydı. Sarsıntının izleri hala devam ediyor lakin bireyden bireye farklı izler görüyoruz. Birtakım beşerler sarsıntı olmamış üzere yaşıyor, biz buna dissosiyatif bozukluk diyoruz. Birtakım insanlarda o sarsıntı anını her gün yaşıyor ve o andan kopup gidemiyor, bizde bunu travma sonrası gerilim bozukluğu başlığında inceliyoruz. Bu noktada kişilik devreye giriyor, geçmiş hayatı devreye giriyor. Depresyona, aksiyeteye eğilimler devreye giriyor. Bu yüzden de bizlerin aklına olağana nasıl döneriz sorusu geliyor. Söylemek isterim ki olağana dönmek diye bir şey yok, zira bu acıyı yaşadık. Bu acı gerçekle yüzleşip devam etmek durumundayız. Olağana dönmek keyifli olmak bu süreçte gerçek dışı kalabiliyor” diye konuştu.

“DEPREM BİZLERDEN SÜREKLİLİK HİSSİNİ ALDI”

Depremin şahıslardan süreklilik hissini aldığını söyleyen Yılmaz, “Birincil misyonumuz sarsıntısı yaşayan insanların yanında olmak ve güvenlik muhtaçlığını karşılamak, temel muhtaçlığını karşılamak. Akabinde yasımızı yaşamak kayıp gerçeğini yaşama basamağını geçmek durumundayız. Bunu şimdi yaşayamıyoruz zira itimat hissini kazanmış durumunda değiliz. Yas süreci şahıstan bireye farklı ilerliyor. Saklı yas da bu süreç içerisinde bulunuyor. Bir evcil hayvanı kaybetmek, rutinlerini kaybetmek bunlarda yasın bir kesimidir. Zelzele bizlerden süreklilik hissini aldı. Sonraki gün itimadını ve rutinlerimizi aldı, aslında içimizden büyük bir parçayı aldı. Bu eksiklik durumunu yok etmek mümkün değil, bununla devam etmemiz gerekiyor. Şuan yok olan kesimleri koymak çok sıkıntı lakin yeni modüller yerine koyabiliriz. Güvenlik muhtaçlığı dışında rutinler oluşturmak, âlâ hissetmek istiyorsak harekete geçmemiz gerekiyor” diye konuştu.

“MÜMKÜN RUTİNLER KİŞİYİ İNANÇTA HİSSETTİRECEKTİR”

Uzman Psikolog, mümkün rutinlerin kişiyi inançta hissettireceğine değinerek, “Depremin en çok etkilediği kümelerinde başında çocuklar gelmektedir. Yetişkinler üzere çocuklarda da farklı farklı belirtiler meydana geliyor. Okul öncesi periyotta bu benim sorumluluğumda, benim yüzümden oldu halinde gerçek dışı inançlar geliştirebiliyorlar. Bu noktada inançta hissetmek ve var olan süreçte neler yaşayacağımıza emin olmak gerekiyor. Bu durumda rutinlerle mümkün rutinler kişiyi inançta hissettirecektir. Suçluluk hisside insanlarda aktif oluyor. Zelzele çok ön görülebilecek bir durum değil, sarsıntı bizi yataklarımızda savunmasız bir formda gecenin bir vaktinde buldu. Bu noktada donmak ve hissizlik hissi olağandır. Onlar öldüler biz nasıl devam edeceğiz noktasındaysa ne kadar gerçekçi yaklaştığımız ehemmiyet arz ediyor. Biz yardım talep eden kısımdık, o periyoda dair yaşanan her şey olağandı. Benim sürecimde bu halde ilerledi. Suçluluk hissi, öfke, donma ve kurtulduğumuz için hatalı hissetme tarafında oluyor. Bu fikirler olağan lakin bu fikirler ağırlaşmaya başladığında, gerçeklikten çıkmaya başladığında profesyonel olarak takviye lamamız gerektiğini anlamamız gerekiyor” biçiminde konuştu.