ABD, 50 yıldan fazla bir vakit sonra yine Ay'da: Odysseus başarılı formda iniş yaptı

Amerikan şirketi Intuitive Machines tarafından geliştirilen “Odysseus” isimli uzay aracı Ay’ın yüzeyine başarılı biçimde iniş yaptı.

Odysseus, özel bir şirket tarafından Ay’a gönderilen birinci uzay aracı olarak tarihe geçti. ABD’de 1972’deki Apollo misyonunun akabinde yarım asırdan fazla bir mühlet sonra Ay’a birinci seyahatini da gerçekleştirmiş oldu.

Bu sebeple Odysseus’un Ay’a inişi, yalnızca uzayın ticari kullanımı için değil, genel manasıyla ABD uzay programı için de değerli bir an olarak kayıtlara geçti.

Houston eyaleti merkezli şirket, Odysseus robotunu Ay’ın güney kutbuna indirdi.

Uçuş yöneticisi Tim Crain, “Aracımız Ay yüzeyinde ve iletim halindeyiz” diyerek uzay aracının inişini teyit etti.

Crain’in bu kelamları şirket çalışanları ortasında coşkuyla karşılandı.

Odysseus’un inişi 23.23’te (Greenwich saati ile) gerçekleşti. Robottan birinci başta rastgele bir onay sinyali gelmedi. Kontrolörler alacakları sinyal için birkaç dakika beklemek zorunda kaldı. Alınan bu sinyal de zayıftı.

Bu durumun iniş aracının durumu hakkında kimi tasalara yol açması mümkün. Misyonda vazife alan mühendislerin dataları gözden geçirerek tam olarak ne olduğuna dair değerlendirmelerine devam edecekleri, Odysseus’un dik durduğunu ve güneş pilleri aracılığıyla düzgün bir halde güç toplayıp toplamadığını denetim edecekleri tabir edildi.

Hedeflenen iniş alanı 5 km yüksekliğindeki Malapert olarak bilinen dağın yakınındaki kraterli bir yerdi. 80 derece Güney’de bulunan bu bölge, Ay’ın şimdiye kadar bir uzay aracı tarafından ziyaret edilen en güney noktası.

Uzay aracında mürettebat bulunmuyor.

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Odysseus’ta altı bilimsel ekipman bulunduruyor.

NASA’nın yöneticisi Bill Nelson “zafer” olarak nitelendirdiği bu olaydan ötürü tebriklerini iletti.

“ABD Ay’a geri döndü” diyen Nelson, “Bugün, insanlık tarihinde birinci kere ticari bir şirket -bir Amerikan şirketi – Ay’a seyahat yaptı. Bugün NASA’nın ticari iştiraklerinin gücünü ve vaatlerini gösteren bir gündür” sözlerini kullandı.

Araç, Ay tozunun davranışını inceleyen bir araştırmaya odaklanacak. Bu daha evvel Apollo astronotlarının önemli sorun olarak gördükleri, ekipmanlarını çizen ve tıkayan bir araştırmaydı.

Amerikalı sanatçı Jeff Koons da iniş aracının yan tarafına, Ay’ın bir ay boyunca farklı evrelerini temsil etmek üzere 125 küçük paslanmaz çelik top içeren bir kutu yerleştirdi.

Ocak ayında ABD’li şirket Astrobotic’in gönderdiği Peregrine isimli uzay aracı yakıt sızıntısı nedeniyle Ay’a ulaşamamış ve misyon başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

ABD ile birlikte, Rusya, Çin, Japonya ve Hindistan’ın da Ay araştırmaları devam ediyor.

Japonya Havacılık ve Uzay Araştırma Ajansı (JAXA), SLIM isimli insansız uzay aracının 20 Ocak’ta Ay’a başarılı bir yumuşak iniş gerçekleştirdiğini duyurmuştu.

Ancak araç güneş pillerindeki sorun nedeniyle uyku moduna alınmıştı.