Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Fransız medyasına yaptığı değerlendirmede, “Görüşümüze nazaran, kolektif güvenlik mutabakatı Ermenistan’a yönelik, bilhassa de 2021-2022 yıllarında yerine getirilmedi ve bunu görmezden gelemezdik. Bu muahedeye katılımımızı dondurduk. Bakalım ne olacak” tabirlerini kullandı.

Sputnik’te yer alan habere nazaran Erivan, tekraren KGAÖ ve Rusya’yı yükümlülüklerini yerine getirmemekle suçlamıştı. Ermenistan Güvenlik Kurulu Sekreteri Armen Grigoryan, 2022 Eylül ayında ‘geniş çaplı saldırıya’ uygun reaksiyon vermemekle suçladığı KGAÖ’den hiçbir beklentileri olmadığını lisana getirmişti.

Başbakan Paşinyan, 23 Kasım 2023 tarihinde Minsk’te düzenlenen KGAÖ Zirvesi’ne katılmayı reddetti.

Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, Ermenistan’ın KGAÖ’nün ortak tatbikatlarına ve eğitimlerine iştirakinin değerli olduğunu lisana getirdi. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise KGAÖ dahil tüm hususlarda Ermeni dostlarla diyalogu sürdüreceklerini açıklamıştı.

KOLEKTİF GÜVENLİK MUAHEDESİ ÖRGÜTÜ NEDİR?

Kolektif Güvenlik Muahedesi Örgütü (KGAÖ), Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde, 1992’de kurulan bir askeri ittifaktır.

Bu örgüt, üye ülkeler ortasında askeri işbirliğini güçlendirmeyi, bölgesel ve milletlerarası güvenliği sağlamayı emeller. KGAÖ, başlangıçta Bağımsız Devletler Topluluğu’nun bir kesimi olarak kurulmuş, daha sonra kendi başına bağımsız bir örgüt haline gelmiştir.

KGAÖ’nün üyeleri çoklukla eski Sovyet cumhuriyetlerinden oluşmaktadır. Nisan 2023 prestijiyle KGAÖ’ye üye ülkeler şunlardır:

Rusya – KGAÖ’nün önderi pozisyonunda ve örgütün askeri kapasitesine en büyük katkıyı sağlayan ülkedir.

Belarus – Rusya ile sıkı siyasi ve askeri bağları bulunan bir ülkedir.

Kazakistan – Orta Asya’nın en büyük ve ekonomik açıdan en güçlü ülkesidir.

Kırgızistan – Orta Asya’da stratejik ehemmiyete sahip bir ülkedir.

Tacikistan – Orta Asya’da, bilhassa güvenlik ve hudut problemleri konusunda KGAÖ ile işbirliği yapmaktadır.

Ermenistan – Güney Kafkasya’da, güvenlik gereksinimleri nedeniyle KGAÖ’de yer almakta, lakin son vakitlerde örgüte eleştirel yaklaşmaktadır.

Örgüt, üye ülkeler ortasında askeri alanda işbirliğini ve uyumu teşvik etmek, bölgesel barış ve güvenliği korumak emeliyle ortak askeri tatbikatlar düzenlemekte ve üyeler ortasında güvenlik hususlarında işbirliğini artırmaya yönelik adımlar atmaktadır.

KGAÖ, tıpkı vakitte dış tehditlere karşı “kolektif savunma” unsuruna dayanır ve “üye ülkelerin egemenliğini, bağımsızlığını ve toprak bütünlüğünü koruma” taahhüdünde bulunur.