NASA, uzayda ve Dünya’da irtibatı kesintiye uğratma potansiyeline sahip güçlü güneş patlamaları konusunda ihtarda bulundu.

Havacılık ve uzay ajansı Perşembe günü, 22 Şubat 2024 (TSİ 10:34) tarihinde TSİ 17:34’te tepe yapan ve X6.3 olarak derecelendirilen bir güneş patlamasının haberini yayınladı.

X6.3 NEDİR?

Güneş patlamaları, Güneş’te apansız açığa çıkan büyük güç patlamalarıdır. Patlamalar, gücüne ve tesirine nazaran A, B, C, M ve X olarak 5 kategoriye ayrılırlar. M ve X sınıfı patlamalar ise en tehlikeli olanlardır.

Dünya’daki radyo irtibatı ve elektrik şebekeleri üzerinde olumsuz tesirlere neden olan Güneş patlamaları 11 yıllık bir döngüye sahiptir.

2017’DEN BERİ YAŞANAN EN GÜÇLÜ PATLAMA

Bu X6.3 patlaması, 2017’den bu yana Güneş’te kaydedilen en büyük patlama olarak ölçüldü. Space Weather Live‘daki tarihi güneş patlamaları listesinde 27. sırada yer alıyor. Listedeki en büyük olay X40 olarak derecelendirilmiştir.

Sputnik’te yer alan habere nazaran, X6.3 patlamasını Çarşamba günü X1.8 ve Perşembe günü ise X1.7 dereceli birer patlama takip etti.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi, X6.3 patlamasının “yüksek frekanslı telsiz operatörleri için süreksiz bozulma yahut büsbütün sinyal kaybı” manasına gelebileceği konusunda uyardı. Patlamanın, genel halk için kıymetli bir tehdit oluşturmadığını bilhassa belirtti.

Bu patlamalar, 2019’da başlayan ve 2025’te doruğa ulaşarak 2030’a kadar sürmesi öngörülen 25. Güneş Döngüsü sırasında meydana geldi. Bu X6.3 patlaması bu döngünün en büyüğüdür, lakin muhtemelen bu unvanı uzun mühlet koruyamayacaktır.

PATLAMALAR NEDEN BAĞLANTISI KESİYOR?

Güneş patlamaları, Güneş’in yüzeyinde ani ve şiddetli bir güç patlaması olarak tanımlanır. Bu patlamalar ekseriyetle Güneş’in manyetik alanındaki değişikliklerle bağlıdır. Patlamanın tesiri, Dünya’ya ulaşan güneş radyasyonunun ölçüsünde artışa ve manyetik fırtınalara neden olabilir.

Manyetik fırtınalar, Dünya’nın manyetik alanında ani değişikliklere yol açar ve bu da yeryüzünde elektrik ve elektronik sistemlerde bozulmalara neden olabilir. Bilhassa yüksek enlemlerde ve manyetik alanın zayıf olduğu kutup bölgelerinde, manyetik fırtınaların tesiri daha besbellidir.

Bunun sonucunda, güneş patlamaları ve manyetik fırtınalar nedeniyle Dünya’daki irtibat sistemlerinde kesintiler yaşanabilir. Radyo sinyalleri, uydu irtibatı ve elektrik şebekeleri üzere sistemler, manyetik fırtınaların tesiriyle oluşan elektrik akımları nedeniyle bozulabilir yahut ziyan görebilir.

Bu nedenle, güneş patlamalarının tesirleri evvelce iddia edilmeye çalışılır ve gerekli tedbirler alınarak bağlantı sistemlerinin ziyan görmesi engellenmeye çalışılır.