Zeynallı, rüşvet alma, yetkili bir kişinin kararına yasa dışı tesir etme üzere suçlamalarla hatalı bulunsa da, kendini hatalı kabul etmiyor ve kararın siyasi bir buyruk olduğunu, gazetecilik faaliyeti nedeniyle tutuklandığını ve siyasi mahkum olduğunu vurguluyor. Karara nazaran, Avaz Zeynallı’nın tutuklandığı gün meskeninde yapılan aramada ele geçirilen 16 bin manat da el kondu.

“38 ŞAHİTTEN 31’İNİ TANIMIYORUM…”

“Xural TV” kurucu yayın direktörü Avaz Zeynallı, mahkemede son kelamında, yargının şayet bağımsızsa, kendilerine beraat vermesi gerektiğini söyledi. Avaz Zeynallı, hiç tanımadığı bireylerin bu davada şahit olarak kullanıldığını ve aleyhine söz vermeye zorlandıklarını şu sözlerle belirtti:

“Bu davada 38 şahitten 31’ini tanımıyorum. Ne ben onları, ne de onlar beni tanıyor. Beni tanımayan biri nasıl benim aleyhime tanıklık edebilir? Şahitlerden ikisi lokal idare lideri, yetkili bireylerdir. Olağan ki, onları tanımam gerekiyor. Bana, onların kararlarına tesir ettiğim suçlaması yapıldı. Bu türlü bir saçmalık olabilir mi?”

Avaz Zeynallı, kendilerine karşı suçlamaları destekleyecek hiçbir geçerli ispatın olmadığını vurguladı. Bu nedenle, ceza davasına son verilmesi ve hakkında beraat kararı verilmesi gerektiğini belirtti. Son kelamında vicdan mahkumu olduğunu vurgulayan Zeynallı, kendisine yönelik ceza davasının bir cürümden ötürü değil, Azerbaycan’daki yolsuzlukları anlattığı ve yetkilileri eleştirdiği için açıldığını söyledi. Zeynallı, tutuklandığı gün konutunda yapılan aramada ele geçirilen 16 bin manatın Avrupa Mahkemesinin ödeneği olduğunu, mahkeme kararının, ailesini sıkıntı durumda bırakmak için alındığını belirtti.

“Xural TV” kurucu yayın direktörünün eşi Melahat Zeynalova, kararın yasa dışı ve adaletsiz olduğunu, temyiz başvurusu yapacaklarını söyledi: “Bugün Bakü Ağır Ceza Mahkemesi’nde kanunları ayaklar altına aldılar…”

Avaz Zeynallı’nın birkaç duruşması canlı yayında izleyiciyle buluştu. Bu canlı yayınlar izlenildiğinde, davanın büsbütün siyasi hedef güdüldüğü anlaşılabilir. Avaz Zeynallı’nın duruşmalarının canlı yayınlanması, kamuoyunun bilgilendirilmesi ve şeffaflığın sağlanması açısından değerli bir adım olarak değerlendirilse de, davanın siyasi boyutlarına dair kaygıları de beraberinde getiriyor. Bu gelişmeler, Azerbaycan’da adaletin hukuksal değil, siyasi ögelerin tesiri altında şekillendiğini gözler önüne seriyor.

Journalists Without Borders (Gazetecileri Müdafaa Komitesi), ABD Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Kurulu İnsan Hakları Komiserliği de dahil olmak üzere birçok memleketler arası kuruluş, Zeynallı’nın derhal özgür bırakılması davetinde bulundu.

NE OLMUŞTU?

Avaz Zeynallı, 2022’nin 9 Eylül tarihinde tutuklandı. Birinci suçlama, “Baku Steel Company” MMC – çelik üretim tesisinin eski yöneticisi, şu anda mahpusta olan Rasim Mammadov’un eşinden 20 bin manat alınmasıyla ilgiliydi.

Rasim Mammadov, 180 milyon manatlık mal varlığı üzerine karar giymiş, dolandırıcılık ve devlet mülküne ziyan vermek hususlarıyla hakkında 12 yıl mahpus cezası kararı verilmişti. Daha sonra yeni suçlamalar da ortaya atıldı. Zeynallı, kendisini hatalı görmüyor ve siyasi buyrukla susturulmak için tutuklandığını söylüyor.

Avaz Zeynallı, Ceza Kanunu’nun 178.2.1 (önceden mutabakatlı olarak dolandırıcılık yapmak), 311.3.2 (rüşvet almak tekrar edildiğinde), 311.3.3 (rüşvet almak – tekrar ve büyük miktarda), 311.3.4 (ağırlaştırıcı şartlarda rüşvet almak) unsurları ile suçlandı.

AVAZ ZEYNALLI KİMDİR?

Avaz Zeynallı, 16 Aralık 1967 tarihinde Yerevan’da doğdu. Üniversite eğitimini Ankara Üniversitesi Hukuk kısmında aldı. Türkiye’deki eğitim mühleti boyunca ‘Büyük Gelecek’ mecmuasını bastı. Periyodun başbakanı Süleyman Demirel ve Rauf Denktaş başta olmak üzere birçok siyasalla söyleşi yaptı. 

1999 yılında Azerbaycan’a döndükten sonra “Günaydın”, “P.S.”, “Milletin Sesi” gazetelerinin müellifi ve Vatandaş Dayanışması gazetesinin baş editörü olarak çalıştı. 2002 yılında “Xural” gazetesini kurdu ve bu gazetenin baş editörü olarak vazife yaptı. Xural.com haber sitesi olarak faaliyette bulunmaktadır. “Xural TV” YouTube kanalında “Siyaset Meydanı” programını yaptı.

Avaz Zeynallı, Ulusal Sevgililer Günü fikrini ortaya atarak, 20 Ocak 1990 şehitleri İlham ve Ferize’nin düğün günü olan “30 Haziran”ın Azerbaycan’da Sevgililer Günü olarak kutlanmasını öneren gazeteci olarak bu tarafta propaganda yapmıştır.

2006 yılında “30 Haziran-Sevgililer Günü” ve 2011–2014 yıllarında hapishanede olduğu sırada yazdığı 40 ciltlik (4 sefer basılmış) “Selcan’ın Memleketi” hapishane günlükleri kitabının müellifidir. Daniel Yergin’in “Petrol” yapıtının de çevirisini yaptı.

2011 yılında Cumhurbaşkanlığı Ofisinin Lideri Ramiz Mehdiyev’in siyasi buyruğuyla, büyük ölçüde rüşvet almak, tehdit ve şantaj yoluyla rüşvet almak ve tekrar rüşvet almak, ayrıyeten büyük ölçüde vergileri ve mecburî devlet toplumsal sigorta primlerini ödemekten kaçınma suçlamaları ileri sürülerek hakkında 9 yıl mahpus cezası verilmiştir. 3 yıl mahpusta kaldıktan sonra 2014 yılında Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in af kararnamesi ile hür bırakılmıştır.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, gazetecinin bu dava ile ilgili olarak Mukavelenin 5. hususu (özgürlük ve güvenlik hakkı), 8. unsuru (özel ve aile hayatına hürmet hakkı) ve 10. hususu (ifade özgürlüğü) ihlal edildiğine dair karar vermiştir. Kararın akabinde Yüksek Mahkeme, Avaz Zeynallı’ya beraat vermek ve uğradığı manevi, maddi ziyan için 13 bin avro tazminat ödemek zorunda kalmıştır. 

Avaz Zeynallı’nın yönettiği medya kuruluşu – Xural TV büyük bir izleyici kitlesi (255K) toplamıştı. Ülkenin sosyo-ekonomik, kamu-siyasi, tüzel meseleleri günlük olarak Xural TV’de aydınlatılıyor ve eleştirmenler için ana ve geniş bir platform olarak kabul ediliyordu.