Yükseköğretim Konseyinin (YÖK) teşebbüsüyle Gazi, Ankara ve Orta Doğu Teknik üniversitelerinin birlikte kurduğu NÖROM’un idare heyetindeki 3’ü profesör, 1’i doçent olmak üzere 4 bayan akademisyen, 11 Şubat “Bilimde Bayan ve Kız Çocukları Milletlerarası Günü” münasebetiyle sorularını yanıtladı.

NÖROM Müdürü Prof. Dr. Hayrunnisa Bolay Belen, 3 araştırma üniversitesinin iştirakinde 6 yıl süren hazırlık kademesinin akabinde kurulan ve bir mühlet evvel açılışı yapılan ulusal merkezin, beyin araştırmaları alanında tüm ülkedeki araştırmacılara hizmet verdiğini söz etti.

Nörobilim alanındaki hastalıklardan öğrenme bozukluklarına kadar beyinle ilgili geniş bir araştırma alanlarının bulunduğuna işaret eden Belen, ayrıyeten data sürece alanında ortak üniversitelerin mühendislik kısımlarından akademisyenlerin merkezde kıymetli vazifeler üstlendiğini anlattı. Bolay, “Merkezimizde robotik kol, yapay zeka, derin öğrenme, sanal gerçeklik, deney hayvanları, büyük data sürece, nöropsikiyatrik hastalıklar, beyin görüntüleme, insan fizyolojisi, moleküler biyoloji üzere pek çok alandan nörobilim projesi yapmak isteyenlere kapılarımızı açtık.” diye konuştu.

MERKEZDEKİ ARAŞTIRMACI VE ÖĞRENCİLERİN YÜZDE 70’İ KADINLAR

“Bilimde Bayan ve Kız Çocukları Milletlerarası Günü” münasebetiyle değerlendirmeleri sorulan Belen, merkezin idaresi ve genel yönetimini, 3 üniversiteden akademisyenlerle yürüttüklerini anlattı.

Yönetim konseyinin ve ana proje yürütücülerinin 4’ünün bayan akademisyenden oluştuğunu belirten Belen, “Merkezimizde proje yürüten araştırmacılarımızın, doktora ve yüksek lisans öğrencilerimizin ve bursiyerlerimizin yaklaşık yüzde 70’i bayanlardan oluşuyor.” diye konuştu.

Kadın araştırmacı sayısının yüksek olmasına ait değerlendirmesi sorulan Belen, “Net bir şey söylemek güç lakin biyolojik bilimler ve sıhhat alanlarının daha bayan yüklü olduğunu biliyoruz. Bayanların hayata bütüncül bakış açısı, insan odaklı meslek tercihi ve çoklu vazifelerde ve yaratıcı pratik tahlillerde başarılı olması değerli avantajları. Ayrıyeten bu durumu bayanların araştırma konusunda biraz daha dirençli, biraz daha sabırlı ve sebatkar olmasıyla ilişkilendirebilirim.” sözlerini kullandı.

“KIZLARIMIZI BİLİME HEVESLENDİRDİĞIMİZ İÇİN ÇOK MUTLUYUZ”

NÖROM İdare Şurası üyelerinden ODTÜ Enformatik Enstitüsü Sıhhat Bilişimi Ana Bilim Kısmı Lideri Doç. Dr. Yeşim Aydın Son, çalışmalarının son periyotta hastalıkların ayırıcı teşhislerinde genetik çeşitlilikleri inceleme üzerine odaklandığını anlattı.

Çalışmalarında makine öğrenmesi ve yapay zeka ile genetik dizi incelemelerini birleştirdiklerini belirten Son, 11 Şubat “Bilimde Bayan ve Kız Çocukları Milletlerarası Günü” münasebetiyle şunları söyledi:

“Kızlarımızı bilim araştırma mevzularına küçük yaşlardan heveslendirip önlerine hoş örnekler koyabildiğimiz için çok memnunuz. NÖROM’da bayan araştırmacı ve yönetici yükü fazla. İdare konseyimizin yüzde 50’sinden fazlası, araştırmacılarımızın yüzde 60-70’i bilim bayanlarından oluşuyor. Bu durumu ODTÜ Enformatik Enstitüsünde de görüyoruz. Türkiye’de yalnızca temel bilim ve sıhhat alanlarında değil, mühendislik alanlarındaki araştırmacılarda bayan yoğunluğu var. Demek ki biz Türkiye’deki bayanlar olarak bu hususta gelişmeye kıymet veriyoruz, mesleğimizi bu tarafta ilerletmeyi tercih ediyoruz daha çok. Bunun ardında bayanların kurucu gücü, başladıkları işi bitirme azmi kesinlikle büyük hisse sahibidir.”

“KENDİLERİNE ROL MODEL OLARAK SEÇTİKLERİ İNSANLARIN PEŞİNDEN GİTSİNLER”

NÖROM İdare Konseyi üyesi Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Güvem Gümüş Akay, beyin hastalıklarında genetik yatkınlıkları ortaya koyma üzerine araştırmalar yürüttüğünü anlattı.

Otizm, şizofreni üzere hastalıklardan sorumlu genlerin fonksiyonlarını aydınlatacak fonksiyonel modeller geliştirdiklerini lisana getiren Akay, “Beyin hastalıkları, beşerde araştırması güç hususlar. Hayli yol katettiğimiz çalışmalarımızda NÖROM altyapısını da kullanarak modelleme çalışmalarına devam ediyoruz.” diye konuştu.

Akay, “Bilimde Bayan ve Kız Çocukları Memleketler arası Günü” münasebetiyle yaptığı değerlendirmede ise “Aslında nörobilim alanındaki bayan araştırmacı sayısı fazla, bu çok memnunluk ve gurur verici. Bayan olmanın getirdiği merak ve sabır tahminen bunda etken. Bir de bu mevzu sahiplenilmesi gereken, yılmamayı gerektiren bir iş. Bayanlar, tahminen daha anaç ve tahminen takımını daha motive edebiliyor.” değerlendirmesinde bulundu.

Kız çocuklarına yönelik Akay, “Bir defa amaçlarının büyük olması gerekiyor, meraklarının peşinden gitmelerini öneriyorum. Hiçbir vakit yılmasınlar, kendilerine rol model olarak seçtikleri insanların peşinden gitsinler.” tavsiyesinde bulundu.

“Yurt dışından dönünce bu merkezde çalışmak istiyorlar”

NÖROM İdare Şurası üyesi Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Anatomi Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meltem Bahçelioğlu, beyin araştırmalarının sabır gerektirdiğine işaret ederek, “Bizler doğal bir süreçle bir ortaya geldik, gecemizi gündüzümüze katarak çalıştık ve NÖROM’un kuruluşunda rol oynadık. NÖROM, üç başka üniversitenin üç başka projesinin birleştirilerek tek bir teklif olarak sunulmasıyla oluştu.” diye konuştu.

“Bilimde Bayan ve Kız Çocukları Memleketler arası Günü” hasebiyle görüşlerini aktaran Bahçelioğlu, şunları kaydetti:

“Bizleri bilim bayanı olarak toplumsal medya ve öteki kanallardan görenler bize ulaşıyor ve bir formda etkileşim doğuyor. Bu etkileşim de kız çocuklarının bu bilim kollarına olan isteğini artırıyor, bu kısımlara girmek istiyorlar. Nörobilim üzerine 6 yıldır çalışıyoruz. Öğrencilerime bu projeyi verdiğimiz gün bu hayalimizi aktardım ve ‘Bu proje doğarsa sizlerin sayesinde doğacak.’ dedim. Mezunlarımız bile bu merkezi takip ediyor ve burada çalışmak istiyor. Yurt dışına nörobilim için doktoraya gidenler var, dönünce bu merkezde çalışmak istiyorlar. Münasebetiyle bu alandaki bayanların ne kadar istekli bir biçimde çalıştığımızı gören öğrencilerimiz, hatta liseliler etkileniyor.”

Meltem Bahçelioğlu, kız çocuklarına yönelik bildirisinde ise “Küçük hayaller kurmasınlar, her şeyi yapabileceklerini düşünsünler. ‘Bilimde bayan olmaz.’ diye bir şey olamaz. Bayan, nörobilimde de olur, fizikte de olur mühendislikte de olur. Bayan ve erkek beyni ortasında muvaffakiyete ulaşmada nörobilimsel olarak bir fark yok.” sözlerini kullandı.