Erzincan‘ın Kemah ilçesine bağlı Kömür köyünde 450 yıllık tuz ocağı üretime devam ediyor. Bunaltıcı sıcaklar 3 bin yıllık “Kemah tuzu”na rahmet getirdi.
Kemah ilçesine 4 kilometre uzaklıkta bulunan Kömür köyünde yıllarca Tuz İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından işletildikten sonra özelleştirilen tuz ocağından Doğu Anadolu Bölgesi’nin tuz gereksinimi karşılanıyor. Osmanlı periyodunda Ermeniler tarafından işletilen tuz ocağında yaklaşık 100 metre derinlikteki tünelden gelen tuzlu su, sayıları 150’yi bulan göletlerde bekletiliyor. Su buharlaştıktan sonra havuzlar içerisinde kalan tuzlar çalışanlar yardımı ile toplanıyor. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde övgü ile bahsettiği tuz ocağının geçmişi 450 yıl öncesine dayanıyor. Yaklaşık 250 bin metrekarelik arazi üzerine heyeti tuz ocağında son günlerde hava sıcaklığının mevsim normalleri üzerinde seyretmesi nedeniyle üretim de artı.
İşçilerin sıcak altında zahmetli uğraşları sonucu üretilen Kemah tuzu, Doğu Anadolu da Erzurum, Tunceli, Sivas, Diyarbakır üzere etraftaki vilayetler başta olmak üzere İstanbul, Bursa, Ankara ve İzmir’in de yer aldığı birçok kentte satışa sunuluyor. Yörede yıllardır üretildiği belirtilen ve lezzetinin yanı sıra besin eserlerinin raf ömrünün uzatılmasını sağlayan Kemah tuzu, yörede peynirciler, yaylacılar ve salamuracılar tarafından tercih ediliyor.
Kemah tuzunun bölge iktisadına kıymetli katkıda bulunduğunu tabir eden Metin Tanrıkulu, “Geçmişte buzdolabının olmadığı devirlerde beşerler besinlerini bu tuzla korurlarmış. Yöre halkı kavurmayı aylarca bununla yer, peynirlerini bununla yapar, etlerini tuzla güneşin altında kurutarak bahara kadar 3-5 ay bu tuz sayesinde koruma eder. Tuz demek bölgede hayat demek. Hava sıcaklığı yörede 40 dereceye kadar ulaştı. Bu da haliyle üretimimize yansıdı. Havaların ısınmasıyla tuz üretimimiz iki kat arttı” dedi.
Kemah tuzu ağır metal barındırmıyor
Tanrıkulu, Kemah tuzunun içerisinde ağır metalleri barındırmadığı için kaliteli olduğunu tabir ederek, şu bilgileri aktardı:
“Doğal olarak elde edilen bu tuzda hiçbir kimyasal katkı bulunmamaktadır. Kaynağından suyla erimiş olarak gelen tuz, havuzlara alınarak burada güneşin sıcaklığı ile buharlaştırılarak tekrar kristalize ediliyor. Natürel bunun için havanın sıcak olması kıymetli. Buradaki üretim haziran ayı ortasından eylül ayı ortasına kadar sürüyor. Güç kurallarda ve 3 ay üzere kısa müddette Erzincan ve etrafının tuz gereksinimini karşılıyoruz.” – ERZİNCAN