Türkiye’de basın ve tabir özgürlüğü alanındaki kara tablo her geçen gün büyüyor. Haberleri, yazıları, toplumsal medya paylaşımları nedeniyle gazetecilere tehdit, taarruz, soruşturma, gözaltı ve tutuklamalara her geçen gün yenileri ekleniyor.
CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in kamuoyuna duyurduğu Ekim ve Kasım aylarına ait Basın Özgürlüğü Raporu’nda 2022’de Meclis’ten geçirilerek TCK’ya eklenen ‘halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma’ unsurundan 8 gazeteci hakkında isimli süreç başlatılması dikkat çekti. Son 2 ayda gazeteciler 144 defa hakim karşısına çıkarken, RTÜK gerçekleri anlatan televizyon kanallarına ceza yağdırdı. Dünyada birinci sefer Türkiye’de Microsoft bir siteyi erişime engelledi. Anadolu Adliyesi’ndeki rüşvet çarkını anlatan habere getirilen erişim manileri ile bu pürüzlerin duyurulduğu haberlerin tekraren sefer erişime engellenmesi de milyonların haber alma hakkının engellenmesi olarak yorumlandı.
144 SEFER HAKİM KARŞISINA ÇIKTILAR!
CHP’nin gazeteci kökenli Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer’in kamuoyu ile paylaştığı iki aylık basın özgürlüğü raporunda dikkat çeken ihlaller şöyle sıralandı:
Gazeteciler Ekim ve Kasım ayını kapsayan 60 günde 144 kere hakim karşısına çıktı. Ayşenur Arslan, Serhan Asker’in de ortalarında bulunduğu 11 gazeteci gözaltına alındı. Tolga Şardan’ın da ortalarında bulunduğu 2 gazeteci tutuklandı.
Şırnak’ta 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Uğraş Günü yürüyüşünü takip eden 3 gazeteci gözaltına alındı.
Gerçek Gündem editörü Furkan Karabay hakkında Anadolu Adliyesi’ndeki para karşılığı erişim engelleme ve tahliye kararlarına yönelik tenkitlerinin yer aldığı toplumsal medya paylaşımları nedeniyle Cumhurbaşkanı’nın oğlu Bilal Erdoğan ve Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal tarafından toplam 500 bin TL talebiyle iki farklı tazminat davası açıldı.
SANSÜR YASASI DEVREDE: TUTUKLAMA, GÖZALTI!
Son iki ayda ‘sansür yasası’ olarak isimlendirilen Türk Ceza Kanunu’na eklenen TCK 217/A ‘halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma’ maddesi münasebet gösterilerek gazetecilere yönelik başlatılan soruşturma, gözaltı ve tutuklamalardaki artış dikkat çekti. 31 Ekim’de T24’te ‘MİT’in Cumhurbaşkanlığına sunduğu yargı raporunda ne var?’ başlıklı yazı kaleme alan gazeteci Tolga Şardan ‘halkı aldatıcı bilgiyi alenen yayma’ suçlamasıyla gözaltına alınarak, tutuklandı. 5 günlük tutukluluğun akabinde tahliye edilen Şardan’ın yargılanması sürüyor.
Yine, TCK 217/A münasebet gösterilerek haberleri ve toplumsal medya paylaşımları nedeniyle Halk TV Muhabiri Dinçer Gökçe, Kısa Dalga Muharriri Cengiz Erdinç gözaltına alınırken, Bianet Editörü Evrim Kepenek söze çağırıldı. Gazeteciler Uğur Şahin, İsmail Arı ve Uğur Koç ile Zübeyde Sarı hakkında soruşturma başlatıldı.
HABERE, YORUMA TAHAMMÜL YOK!
Bursa’da lokal bir gazete yöneticisi Yaman Kaya arabasıyla seyir halindeyken silahlı akına uğradı.
Gazeteci Murat Ağırel futbol dünyasındaki usulsüzlük haberleri nedeniyle tehdit edildi.
Gazeteci Alican Uludağ, MHP’nin iki üst seviye yöneticisi tarafından tehdit edildi.
Gazeteciler Nevşin Mengü ve İbrahim Haskoloğlu, İsrail’in Filistin saldırısına ait yorumları nedeniyle maksat gösterildi.
RTÜK’ÜN AMACINDA TV VE SİTELER VAR..
RTÜK, Ekim ayında Halk TV’ye Ayşenur Arslan’ın Medya Mahallesi programındaki değerlendirmeleri ile Haber Masası programında Altın Portakal’a ait Kültür ve Turizm Bakanlığı’na yöneltilen tenkitler sebebiyle 5 sefer program durdurma ve üst huduttan idari para cezası verdi. Kasım ayında da farklı iki programda gazetecilerin tabirleri nedeniyle yüzde 3 idari para cezası uyguladı.
MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin Gazze açıklamalarının değerlendirildiği Flash Haber TV’deki Başkentte Gündem isimli programda gazetecilerin sözleri nedeniyle kanala üst huduttan idari para ve 5 sefer program durdurma cezası verildi.
Gazeteciler Merdan Yanardağ ile Emre Kongar’ın Tele 1’de yayınlanan 18 Dakika programdaki sözleri nedeniyle Tele 1’e üç sefer yüzde 3, gazeteci Fatih Ertürk’ün Başkentte Gündem programında emekli ikramiyesi ile ilgili değerlendirmeleri nedeniyle Flash Haber’e yüzde 3, Zafer Arapkirli’nin Medya Terapi programında köprü ve otoyol artırımları ve Fidan-Blinken tokalaşması ile ilgili değerlendirmeleri nedeniyle KRT’ye iki kere yüzde 3 idari para cezası yaptırımı uygulandı.
DW Türkçe’nin geçen sene erişime engellendikten sonra Türkiye’de kullanmaya başladığı yeni alan isimleri da RTÜK’ün şikâyeti ve mahkeme kararıyla erişime engellendi.
DÜNYADA BİRİNCİ: MİCROSOFT T24’Ü ERİŞİME KAPATTI!
Kasım ayında erişim pürüzleri konusunda dünyada bir prensip imza atıldı. Microsoft firması Beşiktaş’ın süreksiz teknik yöneticisi Burak Yılmaz’ın, eşine ‘şiddet uyguladığı’ argümanlarına verdiği karşılığı içeren haberi nedeniyle T24’ün bütün içeriklerine erişimi engelledi.
Erişim engellemeleri konusunda bir defa daha hak ihlali kararı veren Anayasa Mahkemesi Artı Gerçek’e getirilen bir erişim mahzurunu söz ve basın özgürlüğüne karşıt bularak iptal etti.
Haber ve içeriklere yönelik erişim engellemeleri de son ik ayda sürat kesmeden devam etti. Tabir Özgürlüğü Derneği’nin datalarına nazaran; Halkbank’ın bir çete reisine Kredi Garanti Fonu dayanağı ile verdiği 700 milyon TL kredi hakkındaki haberler, BirGün muharriri Timur Soykan’ın “Başsavcının rüşvet çığlığı: Çürüyoruz” başlıklı yazısı ile bu yazıya getirilen erişime engelleme kararlarının haberleri, Engelli Web’teki “Adliyedeki rüşvet çarkı haberlerine yaptırım uygulanması haberlerinin silinmesi haberlerinin silinmesi haberlerinin silinmesi” başlıklı duyuru, Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda Hizbullah kadrolaşması haberleri, İskenderun’da bir fabrikada meydana gelen yangında yanan personele ait haberler, T24 müellifi Tolga Şardan‘ın “MİT’in Cumhurbaşkanlığı’na sunduğu “yargı raporu”nda neler var?” başlıklı yazısı, Mardin’de 8 ve 9 yaşındaki çocuklara nişan yapılmasına ait haberler ve Kanal İstanbul’un geçeceği bölgeden kimlerin arazi aldığı ile ilgili haberlere erişim manisi getirildi.