ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Yöneticisi William Burns, 7 Ekim’den sonra Ortadoğu’da yaşanan sürecin bir dönüm noktası olduğunu vurgulayarak, “Son 40 yılımın büyük kısmını Ortadoğu’da ya da bu bölge üzerine harcadım ve Ortadoğu’yu daha karmaşık ve bu kadar patlamaya hazır nadiren gördüm” yorumunu yaptı.

GAZZEYE İNSANİ YARDIM

CIA Yöneticisi Burns, Amerikan dış siyaset mecmuası Foreign Affairs için kaleme aldığı “Ajanlık ve Devlet İdaresi: Rekabet Çağı İçin CIA’in Dönüşümü” başlıklı makalede memleketler arası bağları ilgilendiren pek çok temel başlıkta görüşlerini paylaştı. Sürecin önemli zorluklar içerdiğini vurgulayan Burns, Gazze’de İsrail taarruzlarının yoğunluğunu azaltmak, Filistinli sivillerin insani gereksinimlerini karşılamak, rehinelerin özgür kalmasını sağlamak, çatışmanın bölgeye yayılmasını önlemek ve Gazze’de uygulanabilir bir formül bulabilmek üzere epey güç sorunlarla karşı karşıya olduklarını belirtti.

40 YILIMI ORTADOĞUYA HARCADIM

7 Ekim’de Hamas taarruzlarıyla başlayan ve İsrail’in Gazze’de hala devam eden katliamlarıyla tansiyonun yalnızca bölgeyi değil tüm global sistemi ilgilendirdiğini kaydeden Burns, sürecin hassasiyetini, “Son 40 yılımın büyük kısmını Ortadoğu’da ya da bu bölge üzerine harcadım ve Ortadoğu’yu daha karmaşık ve bu kadar patlamaya hazır nadiren gördüm” sözleriyle ifade etti.

Burns, bölgesel düzlemde İran-İsrail denklemine ait, “İsrail’in ve bölgenin güvenliği için anahtar, İran’la baş edebilmektir. İran rejimi mevcut krizde güçlenmiştir ve son bölgesel uzantısına kadar savaşmaya hazır gözükmektedir” değerlendirmesini yaptı.

UKRAYNAYA DESTEK

ABD’nin ve Batı’nın Ukrayna’ya verdiği takviyenin hayati olduğunu vurgulayan Burns, ABD Kongresinde takılan Ukrayna’ya dayanak paketine ait, “Şu kritik kademede ABD için geri adım atmak ve Ukrayna’ya dayanağı kesmek tarihi manada kendi kalemize gol atmak olur” değerlendirmesini yaptı.

ABD RAKİPSİZ

Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı birkaç düzlemde kaybettiğini savunan Burns, Rus ordusunun ağır kayıplar verdiğini ve iktisadının tahribata uğradığını kaydetti. ABD’nin şu an karşı karşıya olduğu durumu Soğuk Savaş’ın bittiği periyoda ya da 11 Eylül sonrası periyoda benzeten CIA Yöneticisi, ABD’nin artık Çin ve Rusya karşısında “rakipsiz üstünlüğe” sahip olmadığını belirtti.

ÇİN DAHA BÜYÜK TEHDİT

“En yakın meydan okuma Rusya’dan geliyor olabilir, fakat Çin uzun vadede daha büyük bir tehdittir” tabirini kullanan CIA Yöneticisi, teşkilatın son yıllarda önemli biçimde buna nazaran tekrar organize olduğunu ve yalnızca Çin üzerine odaklanan bir ünite kurduklarını aktardı.

Burns, Ukrayna’daki savaşı en yakından Pekin’in izlediğini belirterek, “Çin, memleketler arası tertibi yine şekillendirme niyeti ve bunu yapmak için ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik gücü ile ABD’nin yegane rakibi olarak durmaktadır” değerlendirmesini yaptı. Çin’in yükselişinin tek başına sorun olmadığını, asıl sorunun Pekin’in “tehdit edici” hareketleri olduğunu savunan Burns, Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in yalnızca ülkesinin dönüştürücü gücüne odaklanmayıp milletlerarası sistemi “yeniden yazma” niyetiyle daha büyük adımlar attığını belirtti.