Göz Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Semih Urvasızoğlu, ambliyopi yahut halk ortasında bilinen ismiyle göz tembelliğinin; reçeteli gözlükler yahut kontakt lenslerle bile bir gözün olağan görme sertliğine ulaşamadığı bir görme gelişimi bozukluğu olduğunu belirtti. Op. Dr. Urvasızoğlu, semptomları çok ileri olmaması halinde şikâyet haline gelmeyen lakin erken teşhis edilmezse kıymetli bir sorun olabilen göz tembelliği hakkında bilgilendirmede bulundu.

3-7 YAŞ ORTASI TEDAVİSİ DAHA KOLAY

Op. Dr. Semih Urvasızoğlu, “Kritik periyot denen 3-7 yaş ortasında göz tembelliğinin tedavisi daha kolaydır. Bu yüzden çocuklar küçük yaştan itibaren şikâyetleri olmasa bile tertipli olarak göz muayenesi yaptırılmalıdır. Unutulmamalı ki küçük bir çocuğun tek gözündeki görme azlığını resen fark etmesi kolay değildir” diye konuştu.

İKİ GÖZ ORTASINDAKİ NUMARA FARKINA DİKKAT

En kıymetli göz tembelliği sebebinin iki göz ortasındaki numara farkı olduğunu tabir eden Op. Dr. Urvasızoğlu, şunları söyledi:

“İki göz ortasındaki hipermetrop ve/veya astigmat farkının büyük olması en sık ambliopi nedenidir. Bazen yüksek miyop ve miyopastigmatlarda da tembellik görülebilir. Göz kayması -şaşılık- da yaygın bir tembellik sebebidir. Daima tek gözün kayması, iki gözün de vakit zaman kaymasına nazaran tembellik riskini daha fazla arttırır. Zira yalnızca bir göz kayıyorsa, beyin o gözü kullanmıyor demektir. Daha az görülen fakat çok değerli bir ambliyopi sebebi de doğuştan katarakttır. Birinci yaş görme gelişiminin en kıymetli devridir. Bunun için bütün çocuklar en geç 1 yaşına kadar göz muayenesi olmalıdır. Doğuştan kapak düşüklüğü yahut korneada leke bulunması üzere sebeplerle de tembellik oluşabilir.”

DOĞRU GÖZLÜĞÜN VERİLMESİ ŞART

Op. Dr. Urvasızoğlu, göz tembelliğindeki gayenin hem tembelliğin sebebini ortadan kaldırmak hem de tembelliğin kendisini tedavi etmek olduğunu söyleyerek “Gözlerde numara farkı bulunmasına bağlı hastalarda birinci yapılacak hakikat gözlüğü belirlemektir. Şaşılık durumunda gözlükle kısmen yarar sağlanabilse de ekseriyetle cerrahi gerekir. Kataraktı bulunan hastalarda ise cerrahi tek seçenektir. Kapak ve kornea bozukluna bağlı tembellikte de ekseriyetle cerrahi gerekir” sözlerini kullandı.

EL-GÖZ UYUMU BOZULABİLİR

Göz tembelliğinde sebep ne olursa olsun, sonuçta beyindeki görme korteksi tam olarak gelişemediğini belirten Op. Dr. Urvasızoğlu, “Bunun temel sebebinin sağlam gözün hasta gözü beyin seviyesinde baskılaması olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak çabucak her vakit günlük yaşantımızda hayati kıymeti olan 3 boyutlu görme -derinlik hissi- ve cisimleri daha rahat ayırt etmemizi sağlayan ‘kontast duyarlılık’ bozulur. Ayrıyeten el-göz uyumu ve uzaysal pozisyon algılaması üzere küresel hareket algılaması bozuklukları oluşabilir. Göz tembelliği hastalarının yetişkin hayatta derinlik hissi gerektiren pek çok işte başarılı olma bahtı çok azdır” formunda konuştu.

7 YAŞA KADAR KAPATMA TEDAVİSİ ETKİLİ

Göz tembelliğinin tedavisinde en yaygın kullanılan tedavinin kapatma tedavisi olduğunu belirten Op. Dr. Urvasızoğlu, “Çalışmalarda birinci 7 yaşta günde 3-6 saat ortası aralıksız kapatmanın görme düzeyini bariz olarak arttırdığı gösterilmiştir. Bu sırada gözü çalıştıracak bilgisayar oyunu, yakından televizyon seyretme üzere hareket, renk ve ışıklı uyaranlar kapatmanın tesirini artırır. Kapatma yapılan hastalar okul yaşında olduğu için ortada en az 1 saat kitap okuma da öbür aktivitelere eklenmelidir. 7 yaşından sonra beyinde plastisite denilen gelişme ve öğrenme kapasitesi azaldığı için kapatmanın tesiri bitmemekte lakin azalmaktadır” dedi.

YETİŞKİNLERDE FARKLI METOTLAR UYGULANABİLİR

Kapatma yapmayan/yapamayan çocuklarda başka bir seçeneğin sağlam gözün görmesinin damla ile azaltılıp başka gözün çalışmaya zorlanması olduğunu tabir ederek, “Kapatma yahut damla ile kapatma, görme düzeyini arttırabilse de maalesef derinlik hissi ve uzaysal algılamada gelişme sağlamamaktadır. Daha aktif kapatma yapabilmek yahut yetişkinlerde de tembelliği tedavi edebilmek için birtakım deneysel ilaçlar denenmiş lakin şimdi başarılı bir ilaç bulunamamıştır. Geçmişte ağır kullanılan CAM tedavisi ve Sinoptofor günümüzde daha az tercih edilmektedir. Yetişkinlerde ise nörovizyon tedavisi üzere usullerle olumlu sonuçlar elde edilmektedir. Bu tedavi biçiminde şahsa tekrarlayan değişik kontrasta sahip olan imajlar gösterilerek, görsel vazifeler verilir” dedi ve açıklamalarını sonlandırdı.