Ürünlerin katma kıymetini artıran coğrafik işaretler, bölgenin tarımına, gastronomisine ve ekonomik kalkınmasına katkıda bulunuyor. Yaşar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Kısım Lideri Prof. Dr. Seda Genç, coğrafik işaret alan eserlerin, klasikliğinin ve yöresel özelliklerinin korunduğunu söyledi. 2024 yılı itibariyle Türkiye’de tescillenmiş bin 267 besin eseri ve yaklaşık 642 adet de onay bekleyen müracaat olduğunu belirten Genç, “Ulusal tescil kâfi değildir, milletlerarası tescil de alınması gerekir. AB nezdinde ise 18 adet coğrafik işaret tescili almış besin eserimiz bulunuyor” dedi.

“DAHA AKTİF DEĞERLENDİRİLMELİ”

Genç, “Katma pahası yüksek olan coğrafik işaretli eserler bölgesel ekonomik kalkınma için daha aktif bir halde değerlendirilmeli. Tıpkı vakitte coğrafik işaretli eserler tescil sürecinde kayıt altına alındığı için kültürel miras envanteri oluşturulmasını sağlar, eseri üreten bireylerin emeğini korur ve haksız rekabeti önler. Coğrafik işaretli eserlerin ülkemiz gastronomisi için ehemmiyeti büyük. Zira, coğrafik işaret tarıma dayalı üretimi destekleyerek, yörenin varlıklı mutfak kültürünün sürdürülebilirliğine katkı sağlar ve kültürel mirası muhafaza altına alarak, gelecek kuşaklara aktarılmasını sağlar” dedi.

İLK SIRADA İTALYA

Yöresel Eserler ve Coğrafik İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜCİTA) bilgilerine nazaran, AB coğrafik işaret sıralamasında 333 adet tescilli eserle birinci sırada İtalya, ikinci sırada Fransa, üçüncü sırada ise İspanya var. AB ülkelerinde, coğrafik işaretli eserlerin fiyatı, coğrafik işareti olmayan eserlere nazaran 2,23 kat daha kıymetli. Türkiye’de ise bin 267’si besin eseri olmak üzere toplam bin 490 adet coğrafik işaret almış tescilli eser var. Bunların dışında ise 642 adet müracaat var.