Kent merkezine 30 kilometre uzaklıktaki Oğuz Mahallesi’nde, 38 yıl evvel devrin Mardin Müzesi Müdür Vekili Abdülhalik Ekmen başkanlığında, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Ahunbay’ın bilimsel danışmanlığında başlatılan hafriyatlar bu yıl da sürüyor.

Doğu Roma İmparatorluğu’nun hududunu Sasaniler’e karşı korumak emeliyle kurduğu antik kentteki agorada devam eden hafriyat çalışmalarında kıymetli buluntulara rastlanıyor.

Mardin Müzesi başkanlığında sürdürülen hafriyatlarda, 10’u aşkın dükkan ve atölyenin açığa çıkartıldığı agorada (çarşı) Roma periyodunda yapılan 1500 yıllık içme suyu sistemi ortaya çıkarıldı.

Yapılan çalışmalar sonucu yaklaşık 35 yıl evvel bulunan su sarnıcından bölgeye içme suyunun taşındığı kanalın, üzerindeki yaklaşık 2’şer tonluk taşlarla korunduğu, bu kanaldan da künk (pişmiş topraktan yapılan borular) sistemi ile dağıtımının yapıldığı belirlendi.

Kazılarda 1500 yıllık içme suyu kanalının 30 metrelik kısmı ortaya çıkarıldı.

YAKLAŞIK 400 METRE UZUNLUĞUNDA

Şimdiye kadar yapılan hafriyatlarda çok sayıda mimari kalıntının ortaya çıkarıldığını anlatan Tarkan, bu dönem ekim ayında başladıkları hafriyat çalışmalarında da antik kentte agora bölgesine su taşıyan bir su sisteminin bulunduğunu belirtti.

Sarnıçtan agoraya uzanan su kanalı ile yer yer su kanalından künkler ile dağıtımın yapıldığını tabir eden Tarkan, şöyle konuştu:

“Sarnıçtan agoraya uzanan bir pak su sistemini tespit ettik. Bu yeni bir buluntu. Yaklaşık 400 metre uzunluğunda. Dara’da bulunan 2 sarnıçtan farklı yapılara aktarılan suyu taşıyan bir sistem. Dara’da, İstanbul’daki Yerebatan Sarnıcı’na benzeri su sarnıçları var. Tonlarca suyu ihtiva eden su sarnıcından kente kanal ve künk sistemi ile su taşınıyormuş. 1500 yıl evvel Dara’da kurulmuş kentin içme su muhtaçlığını karşılayan bir su sistemi aslında.”

“TAMAMI TOPRAĞIN ALTINDAYDI, KAZDIKÇA ÇIKTI”

Mardin Müzesinde misyonlu arkeolog Dr. İhtilal Hasan Menteşe de 2018’den bu yana agora ve surların önünde çalışma yürüttüklerini belirtti.

Su kanalarının üzerlerinin yaklaşık 2 ton tartısında taşlarla örtüldüğünü, zindan sarnıcı olarak bilinen sarnıçtan kentin batı yakasına yanlışsız su transferlerinin olduğunu gördüklerini tabir eden Menteşe, şunları söyledi:

“Şu anda üzerindeki büyük taşlar yaklaşık 300 civarı. En küçük taş bir tonun üzerinde. En büyüğü ise 3 tona kadar çıkıyor. Zira çok büyük taşlar var. Dara Antik Kenti garnizon olarak kurulan ve 25 bin askerin konakladığını antik müelliflerden da biliyoruz. Bu kadar büyük ordunun ve insanların gereksinimlerini karşılayabilmek kolay bir iş değil. Su sistemleri onun için çok değerli. Bu kanalın yanında pişmiş topraktan yapılan künk sistemlerini de bulduk. Agoranın içindeki dükkanlara suların nasıl dağıtıldığını göstermesi açısından çok değerli. Birebir vakitte bu kanal sistemi kentin içine nasıl dağıldığını göstermesi açısından çok kıymetli. Tamamı toprağın altındaydı, kazdıkça çıktı. Yaklaşık 1,5 metre derinliğinde çıktı ortaya. Bu su kanalı kıvrılarak güney zindan sarnıcına hakikat gidiyor.”