Dondurucu soğukta üretimi saatlerce süren ‘tel helvası’ dakikalar içinde tüketiliyor

BAYBURT – Bayburt’a has, soğuk kış günlerinin vazgeçilmez lezzeti olan tel helvası için vatandaşlar havaların soğumasını, karın yağmasını dört gözle bekliyor. Yöresel lezzet için kar, kış, boran demeden bir ortaya gelen köy sakinleri; türküler ve maniler eşliğinde asırlık gelenek olan tel helvası çekimini yapıyor. Eksi 25 dereceyi bulan havada, bin bir zahmetle saatlerce yapılan tel helvası dakikalar içinde tüketiliyor.

Bayburt’a 42 kilometre uzaklıkta bulunan Başçımağıl köyü sakinleri asırlık gelenek için toplandı. Dondurucu soğuğa aldırış etmeyen köy sakinleri, yöresel lezzet için bir ortaya gelerek keyifli vakit geçirdi. Yıllardır tel helvası için köyde tertip yapan köy sakinlerinden Tunay Memnun, geleneği unutturmamak için elinden geleni yapıyor. Memnun, yöresel lezzetin tescillenmesi için de yetkililere seslendi.

Un, yağ, şeker ve limon suyundan elde edilen tel helvası imalinde birinci evvel su ve şeker saatlerce soba üzerinde kaynatılıyor. Daha sonra limon suyu kaynayan şekere katılıyor, kıvam alması sağlanıyor. İşin inceliği ise burada başlıyor. Güzelce yağlanan tepsinin üzerine dökülen şeker, kar üzerinde soğutulup, çıkarılarak elde bir hoş yoğuruluyor, top haline getiriliyor. Top halindeki şeker akabinde sini üzerine alınarak, kavrulmuş un üzerinde köy sakinleri tarafından dört bir elden çekiliyor. Bu evrede daima bir ağızdan türküler söyleyen köy sakinleri ise günün yorgunluğunu bu halde atıyor.

Tel helvasının yöresel lezzet olarak tescillenmesi için davette bulunan Tunay Keyifli, “Bugün öğleden bu yana köyümüzde büyük emekle komşularımızın, büyüklerimizin dayanaklarıyla ortaya sanat yapıtı çıkardık. Yöresel tel helvamız, soğuk kış akşamlarımızın vazgeçilmez bir lezzetidir. Toplulukla yapıldığında daha hoş oluyor. Büyüklerimizden bir ricam olacak, bu yöresel lezzetimizin yöresel eser olarak tescillenmesi istiyorum. Hepsini elimizden alıyorlar, geriye kala kala bir tel helvamız kaldı” dedi.

Köy muhtarı Selami Kaban, keyifli vakit geçirdiklerini söyleyerek, “Burada bir toplantı yaptık, ortalama 20 kişi varız. Kış günü bu beşerler bir ortaya geldiler, çok hoş oldu. Sobamız yanıyor, patatesimiz fırında pişiyor, helvamızı çektik. Bu helvayı çekmek kolay bir iş değil lakin Başçımağıl köyü için basit” tabirlerini kullandı.

Soğuk kış günlerinde tel helvası çekmenin Başçımağıl köyünde adet olduğunu söyleyen bir öbür köy sakini Fikri Telli ise, “Köyümüzde adettir, her kış tel helvası çekeriz. Kış gecelerimizin vazgeçilmez cümbüşüdür. Gece yarılarına kadar otururuz. Evvel namazımızı kılarız, Kur’an okuruz sonrasında da bu işlerimize bakarız. Oturur helvamızı yapar, hürmet sevgi çerçevesinde sohbetimizi ederiz” kelamlarını kullandı.