Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), dünyanın birçok ülkesinde görülen koronavirüsün bir alt varyantı JN.1’i, süratle yayılması nedeniyle “dikkate alınması gereken varyant” kategorisine aldı.
Covid varyantı Omicron’un alt varyantı JN.1, dünyada nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu ülkeler ortasında yer alan Hindistan, Çin ve ABD’de de görüldü.
WHO yetkilileri, kamu sıhhati için riskin şu anda düşük olduğunu ve mevcut aşıların muhafaza sağlamaya devam ettiğini söylüyor. Lakin yetkililer bu kış, Covid olaylarının ve başka enfeksiyonların artabileceği ikazında bulunuyor.
Grip, teneffüs sinsityal virüsü (RSV) ve çocukluk çağı pnömonisi üzere teneffüs yolu virüsleri de Kuzey Yarımküre’de yükselişte. Covid’e neden olan virüs vakit içerisinde değişime uğruyor ve bu farklı varyantların ortaya çıkmasına yol açıyor.
Omicron da bir müddettir dünya çapında baskın olan varyant pozisyonunda. WHO, şu anda JN.1 de dahil olmak üzere Omicron ile irtibatlı bir dizi “dikkate alınması gereken varyantı” takip ediyor, fakat bunların hiçbiri şimdi kaygı verici görülmüyor.
JN.1, ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi’ne (CDC) nazaran şu anda ülkede en süratli yayılan varyant ve enfeksiyonların yüzde 15 ila 29’unu oluşturuyor.
İngiltere Sıhhat Güvenliği Ajansı da, JN.1’in şu anda laboratuvarda tahlil edilen müspet Covid hadiselerinin yaklaşık yüzde 7’sini oluşturduğunu ve bu ve öteki varyantlarla ilgili tüm dataları izlemeye devam edeceğini söyledi. JN.1’in süratle yayılmasının nedeni muhtemelen spike proteininde türediği BA.2.86 varyantınınkine ek bir mutasyona sahip olması.
WHO’nun risk değerlendirmesinde, “Bu varyantın, bilhassa kış mevsimine giren ülkelerde öteki viral ve bakteriyel enfeksiyonlardaki artışın yanı sıra koronavirüs olaylarında artışa neden olabileceği öngörülüyor” deniliyor. WHO’ya nazaran, JN.1’in aşıların sunduğu bağışıklığı ne kadar aşabildiği konusunda hala sonlu delil bulunuyor.
Bu varyantın insanları evvelkilere nazaran daha fazla hasta ettiğine dair bir delil yok.
Ancak WHO yetkilileri, Covid’le hastaneye kabul edilen şahıslarla ilgili bilgi raporlayan ülkelerin sayısının değerli ölçüde azalması nedeniyle, bu varyantın sıhhat üzerindeki tesirini belirlemek için daha fazla çalışmaya muhtaçlık olduğunu söylüyor.
Enfeksiyonları ve önemli hastalıkları önlemek için WHO şunları öneriyor:
- Kalabalık ve kapalı alanlarda maske takın
- Öksürdüğünüzde ve hapşırdığınızda ağzınızı kapatın
- Ellerinizi sistemli olarak temizleyin
- Özellikle riskli kategorideyseniz, yeni Covid ve grip aşılarını yaptırın
- Covid belirtileriniz varsa test yaptırın