İçişleri Bakanlığı’nın yasa dışı bahis çetelerinden göçmen kaçakçılarına, uyuşturucu mafyalarından memleketler arası kabahat örgütlerine uzanan operasyonları hem AKP hem de muhalefet tarafından yakından takip ediliyor.

Bakanlık son 6 ayda uyuşturucu, yasa dışı bahis, göçmen kaçakçılığı ve organize cürümler başta olmak üzere ulusal ve milletlerarası çapta çok sayıda kabahat örgütüne yönelik operasyon gerçekleştirdi.

Bu çeteler ortasında gerek Türkiye kamuoyunda uzun müddettir isminden kelam ettiren yapılar, gerek kırmızı bültenle aranan organize hata örgütü önderleri yer aldı.

Peki, bakanlığın operasyonları AKP içerisinde nasıl bedellendiriliyor, başka kurumlarla nasıl bir iş birliği yürütülüyor?

BBC Türkçe’nin edindiği bilgiye nazaran, operasyonlar Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bürokrasiye verdiği tam yetki ve merkezi talimatla başladı.

İsminin bilinmeyen kalmasını isteyen üst seviye bir hükümet yetkilisi, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın verdiği tam yetkiyle birlikte mafya, çeteler ve uyuşturucuyla uğraşa karşı, hiçbir ajandasız uğraş edebilmek için muazzam bir motivasyon oluştu” diyor.

Yetkili, operasyonlar konusunda MİT, MASAK (Mali Hataları Araştırma Kurulu), Maliye, Cumhurbaşkanlığı ve Savunma Bakanlığı’nın çok sıkı temas halinde olduğunu söylüyor:

“Devlet, siyasetin günlük hengameleri ve polemikleriyle vakit geçirmek yerine, kendi alanında iş yapmaya başladı. Operasyonlar konusunda hiçbir ön hesabımız yok, hiç kimseden endişemiz yok.”

Operasyonların gaye aldığı cürümlerden biri de bilhassa gençler ortasında giderek yaygınlaşan yasa dışı bahis.

Konuyla ilgili bir haber için geçtiğimiz günlerde konuştuğumuz sivil toplum kaynakları, operasyonların İstanbul sokaklarındaki çeteleşmede gözle görünür bir tesirinin bulunduğunu, ama yasa dışı bahisin hala yaygın olduğunu aktarıyor.

Kara para aklamak suçlamasıyla toplumsal medya fenomenlerine yönelik kimi operasyonlar ise kara paranın asıl kaynaklarına ulaşmamakla eleştiriliyor.

GRİ LİSTEDEN ÇIKMA HEDEFİ

Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü (OECD) Mali Hareket Misyon Gücü’nün (FATF) kara para aklama ve terörizm finansmanına karşı tavsiyelerine “kısmen” ahenk gösterdiği bedellendirilen Türkiye “gri listede” yer alıyor.

Hükümet yetkilisi, gri listeden çıkma maksadı için kara paranın üzerine gidildiğini ve önemli bir uzaklık alındığını söyleyerek, “Biz bir plan üzerinde çalışıyoruz. Bu plan doğrultusunda herkesin üzerine düşen vazifeler var” diyor.

FATF’ın kara parayla çaba kriterleri ortasında, “siyasi nüfuz sahibi kişiler” hakkında da kimi önleyici önlem ve tavsiyeler yer alıyor.

BBC

Nitekim kamuoyunda bu operasyonların siyasilere ulaşıp ulaşmayacağıyla ilgili tereddütler de sıklıkla lisana getiriliyor.

Hükümet yetkilisi bu husustaki emellerinin, operasyonların “ucu nereye dokunacağı fark etmeksizin” devam etmesi olduğunu belirtiyor:

“Deliller onu gösteriyorsa, ucu siyasetçilere uzansa dahi sonuna kadar gidilecek. Bundan kimsenin kuşkusu olmasın.”

‘ÇETELERE KİMİN YOL VERDİĞİNİ VARSAYIM ETMEK GÜÇ DEĞİL’

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya gerek üslubu gerek faaliyetleri açısından sık sık bir evvelki bakan Süleyman Soylu ile kıyaslanıyor.

Yerlikaya, Süleyman Soylu’nun bilakis, şimdiki siyasetten uzak bir şekille öne çıkıyor. Muhalefetin Yerlikaya’ya bakışında da daha ölçülü bir yaklaşım dikkat çekiyor.

TBMM’deki bütçe görüşmeleri sırasında TİP İstanbul Milletvekili Ahmet Şık sakin geçen bütçe görüşmeleriyle ilgili, “Selefinizle aranızdaki niteliksel uçurumun ispatı olan bu tavır nedeniyle teşekkür ederim” dedi.

CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba da, “Ne kadar hırsız, mafya, dolandırıcı varsa Soylu’yla fotoğraf çektirip piyasaya çıkıyordu. Siz düzgün bir başlangıç yaptınız” diye konuştu.

CHP Antalya Milletvekili Mustafa Fazilet ise “Çeteleri çökertme konusundaki kararlılığınızı tebrik ediyorum ancak bu çetelere kimin yol verdiğini kestirim etmek güç değil” tabirlerini kullandı.

Hükümet yetkilisi, muhalefetin de dikkat çektiği bu üslup değişikliğinin, özünde bir olağanlaşma amacı de taşıdığını söylüyor:

“Hukuka ve adaba uygun bir işleyişe ve olağanlaşmış bir Türkiye’ye muhtaçlık vardı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, bakanlıklar özelinde herkesin kendi işini yapmasını öngörerek bir düzenleme yaptı.”

“Bakanlıkların yeni siyasete ve polemiklere dahil olmamasını, bunun yerine işlerine odaklanmalarını istedi. Zira şahsî siyasi çatışmaların partiye ve Türkiye’ye bedeli oldu.”

“Cumhurbaşkanı’nın olağanlaşma gayesi yalnızca İçişleri Bakanlığı özelinde değil, münasebetiyle İçişleri Bakanlığı da merkez ya da tek değil.”

Öte yandan muhalefetten Yerlikaya’ya tenkitler de var.

Yerlikaya’nın 18 Kasım’da AKP İzmir Vilayet Başkanlığı ziyaretinde, “Dualarla, niyazlarla, teşkilatımızın azimli, kararlı uğraşının rahmetiyle inşallah İzmir Büyükşehir’de de kazanıyoruz” dedi.

Bunun üzerine CHP’nin İçişleri Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Murat Bakan, Yerlikaya için “parti neferi” tabirlerini kullandı:

“Sayın Yerlikaya’ya tavsiyem; evvelki İçişleri Bakanı’na heveslenip siyasete dahil olmaması, büsbütün atandığı misyonun sorumluluklarına odaklanması.”

SARALLAR OPERASYONU BİR BİLDİRİ MIYDI?

“Sarallar” kümesi olarak bilinen organize hata örgütüne karşı yıllar içerisinde birçok operasyon gerçekleştirildi ve çeşitli davalar açıldı.

Haziran 2022’de düzenlenen operasyonda gözaltına alınan isimler ortasında MHP Merkez Yürütme Heyeti üyesi Şahin Gürz ve MHP Şişli İlçe Lider Yardımcısı Aziz Varlıklı de bulunuyordu.

İstanbul 6. Sulh Ceza Hakimliği’ne sevk edilen Gürz, “Birden fazla kişi tarafından birlikte yağma” ve “Suç işlemek maksadıyla kurulan örgüte üye olma” kabahatlerinden tutuklanarak cezaevine gönderildi, sonrasında özgür bırakıldı.

Peki, bugünkü operasyonların siyasi bildiri vermek üzere bir tasası var mı?

14 Kasım’da 24 şüphelinin gözaltına alındığı Sarallar operasyonu üzerinden emsal bir tartışma yaşanıyor.

Hükümet yetkilisi ise örgüt önderinin yakalandığı son operasyonun MHP’ye bir ‘gözdağı’ olduğu argümanları hakkında, “Operasyonlar, delillendirilmiş ve operasyona hazır hale gelmiş belgelere dayanıyor” diyor:

“Bu operasyonları rastgele birine ileti olarak düşünmemek gerekir. Operasyonlar farklı yelpazeden, her hata örgütüne karşı düzenleniyor. 6 ayda her yere operasyon çekildi.”

“Sarallar vakit zaman büyümüştür, vakit zaman devletin müdahalesi olmuştur lakin çok eski, güçlü ve bilinen bir yapıdır. Çok somut yanlışları vardı, delillendirilince operasyon yapıldı.”

“3 BİNE YAKIN MAHKEME KARARI UYGULANDI”

İçişleri Bakanlığı’ndan ihraç edilen lakin sonrasında mahkemelerin “göreve iade” kararı verdiği çalışanlar, Soylu periyodunda misyonlarına iade edilmemişti.

Kamu Denetçiliği Kurumu’nun Aralık 2022, Ocak 2023 ve Nisan 2023’te çıkan üç farklı kararında, İçişleri Bakanlığı’nın misyona iade kararlarını yıllarca uygulamadığı belirtildi ve bakanlık, “Mahkeme kararına uyulması” tarafında uyarıldı.

Yerlikaya’nın yargı kararlarının uygulanması tarafındaki talimatı sonrası, kamudan ihraç edilmiş birinci sınıf emniyet müdürleri de dahil olmak üzere çok sayıda çalışan vazifelerine iade edildi.

Hükümet yetkilisi, geçmişte uygulanmayan ve rafta bekletilen binlerce mahkeme kararının artık uygulandığını söylüyor:

“Şu an mafyanın üzerine gidildiği üzere hukuka uygun davranma argümanı da var. Hukuka ve adaba uygun olarak hareket ediliyor. Uygulanmayan tek bir mahkeme kararı kalmadı, şimdiye dek bakanlıkta bekletilen 3 bine yakın mahkeme kararı uygulandı.”

“Çünkü mahkeme kararlarının uygulanmadığı bir devlet yürümez. Hukuka ve adaba uygun olarak hareket etmek zorundayız. Beğenmeseniz de bu kararları uygulamak zorundasınız. Siz uygulamazsanız, yarın diğer bir vali de birebirini yapar.”

DEVA Milletvekili Mustafa Yeneroğlu da Temmuz 2022’de periyodun İçişleri Bakanı Soylu’ya bir soru önergesiyle bu bireylerin neden vazifeye iade edilmediğini sormuştu.

Süleyman Soylu, Yeneroğlu’nun soru önergesine Kasım 2022’de şu yanıtı verdi:

“Bakanlığımızca idari yargı tarafından verilen kararlara; 06.01.1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Tarzı Kanununun 28 inci unsurunda yer alan ‘Danıştay bölge yönetim mahkemeleri, yönetim ve vergi mahkemelerinin temele ve yürütmenin durdurulmasına ait kararlarının icaplarına nazaran yönetim, gecikmeksizin süreç tesis etmeye yahut aksiyonda bulunmaya mecburdur. Bu mühlet hiçbir formda kararın yönetime bildiriminden başlayarak otuz günü geçemez.’ kararı doğrultusunda süreç tesis edilmektedir.”

OPERASYONLAR AKP İÇERİSİNDE NASIL BEDELLENDİRİLİYOR?

TBMM İçişleri Kurulu Kâtibi AKP İstanbul Milletvekili İsmail Fazilet, AKP içerisinde bakanlığa ‘tam destek’ olduğunu kaydediyor.

BBC Türkçe’ye konuşan Fazilet, “Hem siyaset hem bürokrasi kenetlenmiş durumda ve bir uzlaşı var. Sonuçta sokaktaki huzurun herkese tesiri var, herkesin de buna muhtaçlığı var” diyor:

“Son devirde bilhassa mafya/çete, başka tarafıyla uyuşturucu tacirlerine karşı devlet organlarımızın ve bakanlık yetkililerinin gece gündüz büyük bir irade koydukları açık. Çok başarılı buluyoruz.”

İçişleri Kurulu üyesi AKP Afyonkarahisar Milletvekili Hasan Arslan da Türkiye’deki inanç ortamının ‘pekiştirildiğini’ söyleyerek, “Bunlar aşikâr bir çerçevede, belirli bir program ve prosedür sonucu geliştirilen operasyonlar” tabirlerini kullanıyor.

“BUNUN BEDELİNİ ÖDETİRİZ DİYENLER VAR”

Haberde isminin yer almasını istemeyen bir öteki AKP’li yetkili, İçişleri Bakanlığı’na düzenlenen saldırıyı hatırlatarak, Bakan Yerlikaya’nın “açık hedefte” olduğunu kıymetlendiriyor.

“Bakanlık saldırısına dair çok önemli ve telaş verici duyumlarımız var. Yerlikaya’ya bir gözdağıydı ama boyun eğmediler” tabirlerini kullanıyor.

Milletvekili İsmail Fazilet de çetelere ve mafyaya dönük operasyonların kimi tehditleri de beraberinde getirdiğini söylüyor:

“Ateşi söndürmek için üzerine gittiğiniz vakit, bazen rüzgâr ateşi size yönlendirebilir. Bu türlü rüzgârlı havalarda, meydanlarda ateş yakmak tehlikelidir.”

“İllegal örgütlerin üzerine her gidişin bir bedeli vardır. Tehditler de vardır, şantajlar da vardır. ‘Yarın bir gün biz size bunun bedelini ödetiriz’ diyenler de var. Devlet erki o sorumluluğu alarak bu elbiseyi giydi.”