TBMM Lideri Numan Kurtulmuş, Anayasa’ya karşıt kararın Meclis’te okutulmasını savundu.

Habertürk’te canlı yayına katılan Kurtulmuş, “Can Atalay’ın vekilliğin düşürülmesi teamüllere büsbütün uygun. Tüzel bir ihtilafın TBMM’nin taraf olmaması için hal izlendi. Sonunda da bu kararın, bilgilendirme gayesiyle okundu” dedi.

“SÜREÇ TEAMÜLLERE BÜSBÜTÜN UYGUN YÜRÜTÜLDÜ”

Kurtulmuş’un açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:

“Teamüllere külliyen uygun bir uygulama yapılmıştır. Can Atalay’ın bu kararıyla ilgili süreçte öncelikle, birinci evrede biz Meclis Başkanlığı olarak beklettik. Hem sürecin tamamlanması hem de ola ki, yeni bir hak ihlali kararı verilirse mahallî mahkemenin uyma ihtimali hasebiyle bir mühlet beklettik. Sonunda Anayasa’nın amir kararı yeterince katılaşmış yargı kararının Meclis’te okunmasının zarureti var. Milletvekilliği düşürülmesi diğer bir süreç, milletvekilinin düşmesi öbür süreç. Bir fezlekenin gelmesiyle milletvekilliğinin düşürülmesi.

Burada katılaşmış mahkeme kararının yalnızca Meclis’te okutulması, daha doğrusu Meclis’in bilgilendirilmesi mecburî bir adımdır. Burada görüş farklılıkları var. Meclis Lideri olarak şuna dikkat ettim, iki yargı kurumunda ihtilafta TBMM’nin taraf olmaması için bu türlü bir yol izlendi. Geçmiş periyotlarda de bu biçimde direkt mahkemenin, Yargıtay’ın kararıyla düşürüldüğü hadiseler var. Burada Meclis’in teamüllerine uygun biçimde süreç işletilmiştir.”

“KARARIN MECLİS’TE OKUTULMASIYLA TBMM’NİN SEYAHATİ ORTASINDA İLİŞKİ YOKTUR”

“TBMM Başkanlığı olarak yaptığımız bir sürü yurt dışı seyahat var. ‘Yarın seyahate çıkıyorum’ diyerek zaten oluşturulan süreç var. Aylar öncesinde hazırlanarak, tarih aralıkları belirlenerek titiz çalışma sonrası bu seyahatler belirleniyor. Hakikaten son derece haksız, mesnetsiz bir suçlamadır. Ne vakit TBMM’nin Bahreyn ziyareti aylar öncesi aşikardır. Zati nöbetçi Meclis Başkanvekili arkadaşımız kimse onu okutacaktır. Kararın Meclis’te okutulmasıyla TBMM’nin seyahati ortasında ilişki yoktur.

Teamül, yazılı olmayan kurallardır. Yıllar içinde oluşmuş. Bunlardan birisi de Meclis Lideri’nin hangi oturumlara başkanlık edeceğiz. TBMM’nin açılışında, bütçe görüşmelerinde birinci ve son gün başkanlık eder. 23 Nisan oturumlarına başkanlık eder, özel oturumlar olursa başkanlık eder. Zati teamülde Meclis’in olağan işleyişinde başkanlık etmesi sözkonusu değildir. Fakat isterse her oturuma başkanlık edebilir. Her açıdan olağan, teamüllere, tarza uygun bir çalışma yürütülmüştür.”

“TÜRKİYE’DE ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİNE HAYATİ GEREKSİNİM VARDIR”

“Anayasa Mahkemesi nasıl kara verecek? Süreç nasıl işleyecek? Yapılan müracaatları hangi vakit aralığında gündeme alacak? Bunları göreceğiz. Ben daima şunu söyledim; ekseriyetle tekil olayların üzerinde ağırlaşarak, o günkü aktüel tarafları üzerinden siyasi tartışma haline getirmeyi maalesef başarıyoruz. Can Atalay’ın kimliğini bir tarafa bırakarak konuşmak gerekirse. Gerçekten az görülür bir sıkıntı ortaya çıktı.

İki yargı kurumu açısından içtihat, görüş farklılıkları ortaya çıktı. Türkiye’de anayasa değişikliğine hayati muhtaçlık vardır. 12 Eylül Anayasası erkler ortasındaki tarifleri vakit zaman muğlak hale getirerek, kimi potansiyel tartışma alanları bünyesinde barındıran anayasa.”

“YENİ ANAYASAYI MECLİS YAPAR”

“Bunların üzerinde tartışmak, konuşmak. Bu olay olmasaydı bile gündeme getirmek herhalde TBMM’nin anayasayı yine yapacak güce sahip olmak temel görevlerinden. Birtakım partizan yaklaşımları bir tarafa bırakarak. Her partinin siyasi atmosferinden uzak beşerler için hangi mevzuların kıymet arz ettiği, anayasal ıslahata gereksinimler tartışıyor. Düzgün niyetle bir ortaya gelerek, önyargılar olmaksızın, anayasa tartışmanın hakikat formüllerle tartışılmasıdır. Bana anayasanın çizdiği tarafsızlıkla söyleyebilirim. Bu işin hakikat yeri TBMM’dir. Kimilerin söylediği üzere yeni bir anayasa yapamaz görüşü kabul edilemez. 400’ü bulursa direkt doğruya değişikliği yapar, 360’la referanduma masraf.

Hiçbir partinin anayasası olmaz, milletin anayasası olur. Türkiye’de kronikleşmiş olan birtakım sorunlarda adım atmamızın zorunlu olduğuna inanıyorum. Burada Yargıtay da kendi yetkilerini kullanırken ilgili anayasada yetkilerini kullanarak süreci oluşturuyor. Örneğin Anayasa’nın 14. unsurundaki devlete karşı davranışlar konusunun sarih ve açık bir hale getirilmesidir. Anayasa bunu maddelere izafe ediyor. TBMM bu manada hele hele Türkiye bölücü örgütlerle çaba ederken, etrafı terör ağlarıyla kuşatılan bir ülke olarak, 15 Temmuz’da direkt maksat haline gelmiş devlet olarak olağan ki kendisini korur.”

“ANAYASA SIKINTISININ KONUŞULACAĞI YER TÜRKİYE’NİN TAMAMIDIR”

“Devlete karşı yapılan cürümlerin davranışların ne olduğu, silah atmak, örgüt kurmak, örgüte yardım ve yataklık etmek, bunların tasrih edilmesi gerekir. Bilhassa seçilmişlerin hakkını hukukunu koruyan yeni bir anlayış içerisinde ele alınması gerekir. Samimi olarak yaklaşılırsa bu husustaki tartışma alanlarının ortadan kaldırılacağını düşünüyorum. Şu anda Meclis kapalı. Oturumda olduğu bir gün tek tek milletvekili arkadaşlarımızı çağırsak. Çok büyük kısmının ‘evet yeni bir anayasaya muhtaçlığımız var’ dediğini biliyoruz.

Birisi yeni bir iç tüzüğe muhtaçlığımız var. Sahiden uzun saatler süren, hengameye gürültüye taban hazırlayan bir yer içerisinde. Bunların hepsi konuşuldu. 31 Mart akşamına kadar bu manada çok sistematik değişiklikleri gündeme getirmek mümkün olmaz. Anayasa probleminin konuşulacağı yer Türkiye’nin tamamıdır. Hukuk topluluğumuz, sivil toplumuz, herkese uygun sistemler kurularak görüşlerini almaktır. Tahminen komite üzerinden bu çalışmaları sürdürmek hakikat sistemdir. Herkesin anayasa teklifi olabilir; lakin kimsenin anayasa dayatması sözkonusu olamaz.”

“ÖNYARGISIZ MASAYA OTURULMALI”

“Önce herkesin önyargısız formda masaya gelmesi lazımdır. Ondan sonra metot bulunur. Aldığım birinci izlenimler TBMM çatısı altında siyasi partilerin bu mevzuyu seçimden sonra sıcak bakacağı tarafında görüşe sahibim. Önemli bir müktesabatımız var. Yüzlerce toplantı yapılmış. 64 husus üzerinde partilerin uzlaştığı anayasa teklifi var. Bugün tahminen 94 unsurda uzlaşılabilecek. Uzlaşamayız derseniz uzlaşma kapısını açamayız. Sonuçta bir aritmetik var. 360-400 aritmetiği var.

Gönlümüz istek eder ki 600’le çıksın. Bu çok sıkıntı tabi. Bu manada uzlaşı yeri aramaya başlayınca, partilerin kabul edilemeyecek tekliflerini onlar da görecektir. Esasen demokrasi bu türlü bir şey. Hiç kimsenin yüzde 100 söylediği kural olarak ortaya çıkmaz ki. Burada âlâ niyetli uğraş ortaya konursa ortak bir nokta ortaya konabilir. 360’ı bulmak bile bugünkü parlamentoda bir uzlaşıyı gerektiriyor. Hiçbir parti tek başına 360 almadığına nazaran bu bile bir uzlaşıyı gerektiriyor.”

“YARGI YÜKÜ ORTAYA ÇIKIYORSA BUNU KIYMETLENDİRMEK SİYASETİN MESELESİDİR”

“Anayasa Mahkemesi’nin ferdî müracaat problemi son yıllarda kabul edilmiş bir şeydir. Türkiye memleketler arası alanda çok önemli formda demokratik açılım açısından eli rahatlamıştır. Sayısı yanlış biliyor olabilirim, 165 bin ferdî müracaat evrakı var. AYM temel sorunları, insan hakları ihlalleri bir formda gidermek, karar vermekle ilgili adım olmak yerine diyelim ki iki arsa komşusunun ihtilafları da hak ihlallerinin ele alındığı sürece geldi. İnanılmaz bir yük var. Bunu çözebilmek için yüzlerce AYM’nin yargıç alması lazım.

Ortaya konulan hiçbir kural sonuna kadar devam etmeyebilir. Demokrasinin hoşluğu burada. Bugün uygulamada karşımıza yargı yükü ortaya çıkıyorsa bunu kıymetlendirmek siyasetin sorunudur. Bunu çözecek olan yer siyasettir. Konuşulur, hak ihlallerinin sonlandırılması ya da yeni perspektife kavuşturulması tartışma problemidir. Niçin hak ihlali için beşerler oraya müracaat ediyor. ‘Ben mahkemede hakkımı alamadım’ diyor ve başvuruyor AYM’ye.

İstinaflarla ilgili beklentilerin karşılanmamış olması var. Bunu bütünleşik yargı sistemi ile ele alınması lazımdır. Biz ferdi yargılama sorununa yeni çerçeve getirelim demek, kategorik olarak şu tarafta olmak değildir. Bu problem bir manada siyasetin çözeceği alandır. Yargıçlar oturup yasa yapamayacaklarına nazaran. Siyaset de bütünleşik bakış açısıyla bunlar üzerinde çalışmalıdır.”