Soğuk Savaş Periyodu ve bitişinin de şahitlerinden olan Alexander Rahr, Ekim ihtilali sonrasında tüm aile büyüklerinin Rusya’dan göç etmesiyle geldiği Almanya’nın Münih kentinde eğitimini tamamladı. Tarih mezunu olan Alexander Rahr, Münih’teki eğitiminden sonra 10 yıl boyunca Amerikan kuruluşu olan Özgür Avrupa Radyosu’nda ve çeşitli Amerikan niyet kuruluşlarında çalıştı. Putin’in karşısı oligark Mihail Hodorkovski’nin Almanya’ya getirilişinde üstlendiği arabuluculuk rolünden Gazprom danışmanlığına kadar birçok değerli vazifelerde bir köprü kurucu oldu. Yirmi yıl boyunca Alman dış siyasetine biçim veren kurumlardan biri olan German Council on Foreign Relations‘ın (DGAP) Rusya-Avrasya Enstitüsü müdürlüğünü yaptı. Almanya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı sahibi Rahr, Putin’e ulaşan ender Almanlar arasındaydı…

Harici Genel Yayın Direktörü Tunç Akkoç’un sorularını yanıtladı.

“Ortak Tertibi yaratma fırsatını heba ettik”

Rusya ve Almanya münasebetlerinin git gide daha felaket hale geldiğini ve bunun Ukrayna Savaşı’ndan evvel olduğunu söyleyen Rahr’a nazaran, Rusya-Ukrayna Savaşı’na giden süreç ‘kaçırılmış fırsatların sonucu.’

‘’Benim Bakış açıma nazaran, o vakitler dünyayı istikrarlı tutmak için mümkün olan tek şey buydu. Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra yalnızca Avrupa için değil, tüm dünya için ortak bir barış nizamı ve yeni bir güvenlik sistemi yaratma fırsatını büsbütün kaçırdık ve heba ettik. Fırsatlar vardı…’’

“Rusya’yı daha fazla ciddiye almalıydık”

Ruslarla daha önemli müzakereler yapılmasına dikkat çeken Rahr, Almanya’nın teşebbüsüyle bir moratoryum üzerinde anlaşılmasına vurgu yaptı: ‘’Ruslarla daha önemli müzakere yapılmalıydı. Rusya’yı gerçek bir büyük güç olarak daha fazla ciddiye almalıydık. Ayrıyeten bana nazaran o tarihte Almanya’nın teşebbüsüyle, Amerikalılar ve Avrupalılarla NATO’nun daha fazla genişlememesi konusunda bir moratoryum üzerinde anlaşılmalıydı. Bu durumda Ukrayna ve Gürcistan’a, tüm bu ülkelere ihanet edilmiş olmayacaktı. Saçmalık.’’

Moratoryumun ilan edilmesi gerektiğinin üzerinde duran Alexander Rahr, moratoryum üzerinde anlaşabilseydi Rusya ile ortak bir barış ve güvenlik tertibinin sağlanabilmesini tekrar denemek için vakit kazanılacağını söyledi. Fakat Almanya’nın bu gelişmeyi görmediğini, görmek istemediğini kelamlarına ekledi.

“Artık dünyanın merkezinde değiliz”

Ukrayna krizi patlak verdiğinde uygulanan yaptırımların, gaye alınan Rus, Çinli ve İranlı şirketlerden daha çok Alman ve Avrupalı şirketlere ziyan verse de ahlaki nedenlerle uygulanmaya devam ettiğini söyledi. Alexander Rahr, uygulanan bu yaptırımların bir yıkıma yol açacağını ve gerçek siyasi dünyadan dışlayacağını söyleyerek ‘’Alman iktisadını yükseklerde görmekten vazgeçmeliyiz, artık dünyanın merkezi olmadığımızın farkına varmalıyız.’’ yorumunda bulundu. 

“Batı Rusya’yı hafife aldı”

24 Şubat 2022’de başlayan savaşın 3. yılına girerken Rahr, Batı Rusya’yı hafife aldı yorumunu yapıyor:

‘’Bugün Almanya’da hâkim olan görüş şu ki, Rusya’nın bir rolü yok, Rusya gerileyen bir bölgesel güç. Söyleyecek bir şeyi yo ve giderek de azalacak. Bu yüzden de görmezden gelinebilir. NATO Rusya’nın sonlarına kadar genişleyebilir, Ukrayna yahut Gürcistan’daki batı yanlısı ihtilaller desteklenebilir, Moskova esasen bu hususta hiçbir şey yapamaz…Rusya demokratikleşmeli ve NATO ve AB ile paydaşlık kurmalı. Almanya’daki varsayımlar bunlardı ben bunları yanlışsız bulmuyorum’’

“Rusya’yla barışmadan istikrar olmaz”

Annalena Baerbock’un Rusyasız bir Avrupa yaratmayı amaçlayan siyasi çizginin önderlerinden birisi olduğunu söyleyen Alexander Rahr, Avrupa’da işlerin farklı gelişeceğini düşünüyor. Fransa, Avusturya, İtalya, Macaristan, Yunanistan üzere öteki ülkelerin ve fikirlerin ortaya çıkabileceğini ve Rusya ve Avrupa’da büsbütün farklı güç dizilimleri ortaya çıkacağını söyledi. Avrupa’yı lakin Ruslarla birlikte çalışarak istikrarlı tutulabileceğine dair bir görüşe geri dönüldüğünü ekleyerek kelamını şöyle tamamladı:

‘’Ancak Ruslarla barış içinde bir ortada yaşama başarılabilir ise Avrupa’yı istikrarlı tutabileceğinize dair apaçık görüşe geri dönüyoruz. Ve bunun alternatifi yok.’’

“Avrupa, ABD kıskacından kurtulmanın yolunu bulamayacak”

Avrupa ve ABD bağlarının geleceği konusunda ise Alexander Rahr, umutlu değil.

‘’Avrupa bir yandan güvenlik siyaseti açısından her vakit ABD’ye bağlı kalacak ve Amerika, güvenlik siyaseti kurumları aracılığıyla Avrupa’yı jeopolitik olarak yürütecektir. Ve üzülerek söylüyorum ki Avrupa, ABD’nin kıskacından hatta ABD diktasından kurtulmanın yolunu hiçbir formda bulamayacaktır. Amerika için Avrupa kazanılmış bir ganimettir.’’