Hayatlarını Türkiye‘de devam ettiren Boşnak bayanlar, Bosna Hersek’in doğusundaki Srebrenitsa‘da 1995’te yaşanan soykırımın 27’nci yılını Boşnakların simgesi zambak çiçeğiyle anmak istiyor.

Zambak Boşnak Bayanlar Derneği oluşumuyla bir ortaya gelen Boşnak bayanlar, “Zambak için Adalet” isimli projeyle Srebrenitsa soykırımını Türkiye genelinde anmaya hazırlanıyor.

İstanbul, Ankara, İzmir, Çanakkale, Adana, Bursa ve Trabzon’daki Srebrenitsa anıtlarına 11 Temmuz’da zambak bırakılacak proje kapsamında, Bosna Hersek’teki Srebrenitsa annelerinin adalet gayretine dikkat çekilmek hedefleniyor.

Projeye ait AA muhabirine açıklamada bulunan derneğin İzmir Temsilcisi Vasfija Safic Özsan, Türkiye’de yaşayan Boşnak bayanları olarak Srebrenitsa’yı unutmak istemediklerini belirterek, “Bosna Hersekli öğrenciler olarak 2011’de 8 bin 372 ayakkabı toplamıştık. Bunları 11 Temmuz’da Taksim Meydanı’nda sergilemiştik. Artık yıllar sonra bir bayan ve anne olarak Srebrenitsa için tekrar buradayız.” dedi.

Zambak Boşnak Bayanlar Derneği olarak Srebrenitsa’daki annelerin adalet çabasında Türkiye’deki anıtlara 11 Temmuz’da zambak bırakılması için davette bulunan Özsan, “Türkiye ve Türk insanına teşekkür etmek isterim. Bizi hiçbir vakit yalnız bırakmayan Türkiye’ye minnettarız.” diye konuştu.

Özsan, Srebrenitsa’da yaşananlara şahitlik edenlerin anneler olduğunu vurgulayarak, “Biz de bayan olarak Srebrenitsa’yı unutmayacağız. Orada yaşananları çocuklarımıza anlatacağız. Adalet çabamızdan de asla vazgeçmeyeceğiz.” sözlerini kullandı.

Bu yıl 50 soykırım kurbanı toprağa verilecek

Derneğin Ankara Temsilcisi Amina Göktepe de Srebrenitsa kurbanlarını farklı bir projeyle anmanın kıymetine işaret ederek, “Amacımız gerçeğin anlatılması ve adaletin sağlanması. Soykırımın inkar edilmesine karşıyız.” dedi.

Soykırımın unutulmaması ve yeni jenerasyonlara de aktarılması gerektiğini söyleyen Göktepe, “Zambak, Boşnak halkıyla her vakit yan yana olduğumuzun bir simgesi. Srebrenitsa’da yaşananları asla unutmayacağız. Türkiye’deki anıtlara zambak bırakmak bir manada Türkiye’ye teşekkürlerimizi sunmakla eş kıymet.” sözlerini kullandı.

Derneğin Öğrenci Sorumlusu Muhterema Culjkovic ise soykırımın üzerinden 27 yıl geçmesine karşın hala kimliği tespit edilen soykırım kurbanlarının 11 Temmuz’da düzenlenen anma merasimiyle defnedildiğini anımsatarak, “Bu yıl 50 soykırım kurbanı toprağa verilecek lakin önümüzdeki yıllarda bu merasimler de artık düzenlenmeyecek. Srebrenitsa’nın dünya genelinde farkındalığını artıran en kıymetli merasimlerden biri sona erecek.” diye konuştu.

Zambak projesinin devamlılık gösteren bir anma aktifliği haline gelmesini temenni ettiklerinin altını çizen Culjkovic, Türkiye’deki herkesi adalet için bir zambak bırakmaya davet etti.

“Halkım için sorumluluk almayı seçiyorum”

Uluslararası mahkemelerin soykırım kararına karşın yapılanın inkar edildiği ve soykırım olgusunun siyasi makamlar dahil kimi Sırplar ortasında hala canlı tutulduğunu aktaran Alagiç, “Kendime daima ‘ne bizim ne de diğerinin çocukları gelecekte Srebrenitsa’yı yaşasın diye ne yapabilirim’ diye soruyorum. Her şeyden evvel kendi halkımın mukadderatı için sorumluluk almayı seçiyorum. Gerçeği anlatmayı, adalet için çabayı seçiyorum çünkü berbatlığa karşı güçlü durmazsak dehşet sineması senaryoları gerçekleşebiliyor. Buna yakın geçmişimizde hepimiz şahit olduk.” diye konuştu.

Alagiç, tarihte soykırım zincirinin kırılması için neler yapılabileceğini düşündüğünü söyleyerek, “Mahkemelerde adaleti aramanın ve sağlamanın yanı sıra güzellik, müsamaha, adalet, ahlak, farklı olana hürmet ve yeni jenerasyon yetiştirmekle en yeterli bayanlar başa çıkabilir. O yüzden de bu şekil projeleri destekliyorum.” tabirlerini kullandı.

Türkiye’deki Srebrenitsa anıtlarına zambak bırakma projesinin manalı olduğunu kaydeden Alagiç, projenin Türkiye’nin, adalet uğraşında her vakit Bosna Hersek’in yanında olduğunu anımsattığını vurguladı.

Srebrenitsa’da ne oldu?

Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin akabinde Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.

Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin denetimindeki bölgeye ulaşmasına müsaade veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü.

Savaşın akabinde kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin akabinde her yıl 11 Temmuz’da Potoçari Anıt Mezarlığı’nda düzenlenen merasimle toprağa veriliyor.

Potoçari Anıt Mezarlığı’nda 6 bin 671 soykırım kurbanının mezarı bulunuyor.