Teknoloji çağının son meyvesi yapay zeka uygulamaları, giderek yaygınlaşan kullanım ağıyla artık hayatımızın yeni bir kesimi haline geldi. Son yıllarda “ChatGPT” ve “Gemini” ile isminden sıkça kelam ettiren uygulamalar, akla birinci olarak gelen metin, fotoğraf, ses ve görüntü üretmenin yanı sıra farklı işleri de yapabiliyor.

Tanıtım afişi hazırlamak isteyen dizayncılar yapay zeka takviyeli uygulamalar sayesinde girdikleri komutlar doğrultusunda diledikleri görsel eserleri tek tuşla hazır hale getirebiliyor. Bir sanatçı, hazırlamak istediği şarkıyı çok kısa müddette üretebiliyor; bir dava evrakı, yapay zeka dayanaklı avukatlık uygulamasıyla anında tahlile kavuşabiliyor. Yalnızca bu alanlarla hudutlu olmayan uygulamalar sıhhat, eğitim, finans, ticaret, ulaşım ve lojistik başta olmak üzere çeşitli kesimlerde yaygın bir biçimde kullanılıyor.

Akıllı telefonlardaki sesli cevap asistanları, otonom sürüş sistemleri, akıllı yollar ve araç içi uygulamalar, çevrim içi alışveriş sitelerindeki algoritmalar, tıbbi görüntüleme alanında manyetik rezonans (MR) yahut röntgen üzere manzaralarının tahlilleri, yapay zeka takviyeli gerçekleştiriliyor.

“Artık birincil kullanıcıya gerçek ilerleyen bir yapı kelam konusu”

Yapay zekanın geleceği hakkında soruları yanıtlayan Marmara Üniversitesi (MÜ) İrtibat Fakültesi Görsel Bağlantı Tasarımı Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Ali Murat Kırık, makine öğrenmesi, derin öğrenme ve lisan sürece modellerinin bileşkesinden oluşan yapay zeka sisteminin, Türkiye’de ve dünyada giderek yaygın bir hal almaya başladığını söyledi.

Yapay zekanın Türkiye açısından son derece değerli bir noktaya hakikat evrilmeye başladığını belirten Prof. Kırık şunları söyledi:

“Birçok iş koluna, alana yayılmaya başladığını söz edebiliriz. Başta medya ve eğitimde yapay zekanın çok önemli manada kullanıldığını görüyoruz. Gerek uygulamalar aracılığıyla gerekse de yapay zeka sohbet robotları aracılığıyla artık birincil kullanıcıya hakikat ilerleyen bir yapı kelam konusu.”

Kullanıcıların son devirde çok daha kolay biçimde yapay zeka dayanaklı uygulamalara ulaşma imkanına eriştiğine işaret eden Kırık, bu uygulamaların eğitim alanında başvurulan temel kaynak haline geldiğine değindi.

Prof. Dr. Kırık, bu sistemlerden alınan bilgilerin teyit ve mukayeseye muhtaç olduğuna, bu şekil bilgilerin kullanıcıların yanlış yönlendirilmesine sebebiyet verebileceğine dikkati çekerek, öğrencilerin ödevlerini ve tezlerini yapay zeka uygulamaları üzerinden hazırlayabildiklerini lisana getirdi.

Buradan alınan bilgilerin kıyas yapılmadan ve mukayese edilmeden bilimsel kaynaklara eklenmesi, referans gösterilmeksizin çalışmalarda kullanılmasının önemli sorunlara mahal verebildiğinin altını çizen Kırık, “Çünkü yapay zeka her vakit yanlışsız yanıtı verecek diye bir düstur yok. Unutmamamız gereken en temel nokta, var olan parametrelerin, dataların, girdilerin sisteme eklemlenmesi ve daha sonra sorulan sorular üzerine bunların tahlili aslına dayanarak karşılıkların sunulması kelam konusu oluyor. İşte burada aldatıcı bilginin sunulması, önemli sorunların ortaya çıkmasına sebebiyet verebiliyor.” diye konuştu.

YAPAY ZEKA İŞSİZLİK VE İSTİHDAM MESELESİNE YOL AÇAR MI

Prof. Dr. Kırık, İngiltere’de yapılan bir araştırmada, tabiplerin teşhis koyamadığı bir hastaya yapay zeka aracılığıyla teşhis koyulduğunu aktararak, Rusya’da yapılan bir çalışmada ise bu ülke menşeili bir yapay zeka sohbet robotunun tıpta yeterlilik imtihanından yüzde 83’lük dereceyle geçtiğini, bu nedenle tıp dünyasında yapay zekanın yararlı olup olmayacağı konusunda farkı görüşlerin olduğunu söyledi.

Medya ve cümbüş dalında de yapay zekanın kullanıldığını, uygulamalar aracılığıyla müzik bestelendiğini ve senaryo hazırlandığını aktaran Kırık, şöyle devam etti:

“Bu durum bir işsizlik ve istihdam meselesini beraberinde getirebilir. Zira tahminen birçok insanın yapacağı işi yalnızca tek bir yapay zeka uygulaması üzerinden gerçekleştirmesinin kelam konusu olduğunu tabir etmemiz gerekiyor. Telif davalarının artık medya aracılığıyla açılmaya başladığını da görüyoruz. Bilhassa dünyanın en büyük yayın kuruluşları, yapay zeka sohbet robotlarına önemli telif davaları açmaya başladılar. Müsaadesiz kullanmaları sebebiyle bu makalelerin tespiti kelam konusu oldu. Bundan sonraki süreçte, burada medya aracılığıyla var olan bilgilerin, içeriklerin yayılması kelam konusu olduğu için ilgili yapay zeka sohbet robotlarına telif davaları açılmaya başlandı. Bu da gelecekte türel meselelerle karşı karşıya kalmamızı sebebiyet verebilir. Avrupa Birliği (AB) Parlamentosu bu alanda çalışmalarını sıklaştırmıştı. 2025 yılından itibaren yürürlüğe girecek yapay zeka yasasını çıkarttı. Tahminen önümüzdeki günlerde Türkiye açısından da bu usul kanunların çıkması kuvvetle olası olabilir.”

Prof. Ali Murat Kırık, yapay zekayı bir bebeğe benzeterek, gelecek yıllarda yapay büyüyeceğini, gelişeceğini ve yetişkin bir insanın sahip olduğu bütün özellikleri kendi bünyesine dahil edebileceğini anlattı.

Türkiye’de yapay zekaya yatırımlar süratle artıyor

Türkiye’nin yapay zeka konusunda geri kalır bir ülke olmadığına işaret eden Kırık, gerek devlet kurumları aracılığıyla gerekse de özel dal teşebbüsleriyle yapay zekaya olan yatırımların giderek artmaya başladığını, bu bahiste Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) başı çektiğini tabir etti.

Prof. Dr. Kırık, Yükseköğretim Şurasının (YÖK) gelecekte somut adımlar atabileceğini, yeni yapay zeka programlarının, lisans ve lisans üstü programların açılacağını, bütün eğitim programlarına yapay zekanın entegre edilip buna uygun bir eğitim sisteminin yer alacağını lisana getirdi.

Türkiye’deki yapay zeka sohbet robotlarına dair çalışmaların da tüm süratiyle devam ettiğini belirten Kırık, şunları kaydetti:

“ASELSAN ile HAVELSAN’ın bu alanda çalışmalarına şahit oluyoruz. Bununla birlikte özel dalda Baykar’ın yerli ve ulusal sohbet robotunu geliştirmesi, bunu yaygınlaştıracak olmasının da önemli bir avantaj olarak karşımıza çıkacağını tabir edebiliriz. Bunun sebebi şudur: Yerli ve ulusal teknolojilerin olması, yanlışsız bilgiye ulaşabilme konusunda önemli bir avantaj sağlayabilir. Zira bildiğiniz üzere dezenformasyon, çağımızın en büyük problemlerinden bir tanesi. Bazen bu üslup sohbet robotlarının taraflı ve taraflı yanıtlar verebildiğini görüyoruz, bilgi saklayabildiğine de şahit oluyoruz. Geçmişte nasıl arama motorlarını kullanıyorsak, bugün de yapay zeka sohbet robotlarını kullanmaya başlayacağız. Orada en azından kıyas ve mukayese yapabilme bahtımız kelam konusuyken artık yalnızca soruları oraya sorarak yanıtları oradan almaya başlayacağız. O yüzden yerli ve ulusal yapay zeka sohbet robotlarının, uygulamalarının gelişim göstermesi hayli kıymetlidir. Türkiye’de doğal ki TÜBİTAK’ın başını çektiği ve Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi’nin de bu alanda yapacağı çalışmalar, Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığının tıpkı halde geliştirdiği yapay zeka tepelerinin çok değerli olduğunu düşünüyorum.”